Chronimy Przyrodę

Od początku swojej działalności Klub Gaja zajmuje się ochroną środowiska naturalnego. Prowadzimy przede wszystkim ogólnopolskie kampanie i programy na rzecz ochrony rzek i dolin rzecznych. Zwracamy uwagę opinii publicznej na zagrożenia i problemy ekologiczne związane z działalnością człowieka oraz na naszą wspólną odpowiedzialność za stan środowiska.

Co roku odbieramy kilkaset interwencji od osób, organizacji, a także instytucji, które nie mogą same sobie poradzić z dewastacją środowiska, w którym żyją. Doradzamy im i pomagamy.

1989

Pierwsza akcja Klubu Gaja w obronie przyrody. Jest wiosna, marzec, rośnie opór podziemnej "Solidarności". stajemy w obronie drzew skazanych na wycięcie w centrum Bielska-Białej. Tak zapisuje się historia. Pod drzewami opozycja, SB-ecy, dziennikarze i przechodnie. Pierwsze działanie Klubu Gaja odnotowano wzmianką w podziemnej "Solidarności Podbeskidzia" oraz w "Trybunie Robotniczej". Udało się uratować dwie topole.

1994

Rozpoczynamy Ogólnopolską Kampanię "Teraz Wisła", której celem jest zachowanie ostatniej dużej rzeki Europy w stanie zbliżonym do naturalnej, ochrona jej biologicznej różnorodności i wartości kulturowych oraz informowanie o zagrożeniach dla środowiska naturalnego, jakie niesie budowa Kaskady Dolnej Wisły - 7 stopni wodnych w dolnym biegu Wisły.

2002

Otrzymujemy pismo od Rządu RP, informujące, iż Polska nie zamierza budować Kaskady Dolnej Wisły. można to uznać za największy sukces Klubu Gaja w prowadzonej Kampanii "Teraz Wisła". Plany tej budowy odżywały od 30 lat pod naciskiem lobby hydrotechnicznego. Budowa 7 stopni wodnych byłaby największym przedsięwzięciem hydrotechnicznym w dziejach Polski. Jednak przyniosłaby straty nie tylko ekologiczne, ale także społeczne.

2005

W maju dzięki naszej pracy Ministerstwo Środowiska zaakceptowało i zaleciło do użytku opracowanie "Zasady dobrych praktyk na rzekach górskich". Dzięki temu mogą zostać zastosowane przyjazne dla środowiska rozwiązania hydrotechniczne, tak aby zachować lub przywrócić zrównoważony stan potoków i strumieni górskich.

Dolina Ostrego to niezwykły przyrodniczo łęg jesionowy i olszyny górskiej. Obszar chroniony w sieci Natura 2000. Uratowana została dzięki działaniom koalicji organizacji pozarządowych. To tutaj miała stanąć tama przegradzająca unikatową dolinę. Minister Środowiska wydając swoją decyzję powołał się m.in. na negatywną decyzję Klubu Gaja na temat projektu budowy tamy.

Klub Gaja uczestniczył w spotkaniu w sprawie projektowanego zbiornika wodnego na rzece Leśnicy. Projekt uznaliśmy za zagrażający naturalnemu, meandrującemu odcinkowi rzeki. Po wspólnych konsulatacjach z innymi przedstawicielami organizacji, które uczestniczyły w spotkaniu oraz przedstawieniu alternatywnych rozwiązań, Nadleśnictwo Koszęcin zrezygnowało z budowy tego zbiornika.

W lipcu zorganizowaliśmy europejską akcję Big Jump w Polsce pod hasłem "Wskocz do Królowej". W jednym dniu o jednej godzinie ludzie w całej Europie wchodzili do rzek. W Polsce 17 lipca o godz. 14.00 kilkadziesiąt osób weszło w centrum Warszawy do Wisły. W ten nietypowy sposób promowaliśmy rzeki dostępne dla ludzi oraz Ramową Dyrektywę Wodną Unii Europejskiej.

Na prośbę mieszkańców wystąpiliśmy z wnioskiem o objęcie ochroną 26 dębów na terenie województwa wielopolskiego. Wojewódzki Konserwator Przyrody w Poznaniu przychylił się do naszego wniosku i objął ochroną aleje 23 dębów we wsi Albertowo oraz stary dąb we wsi Witosław.

2006

Klub Gaja jako pierwsza i jedyna organizacja pozarządowa z Polski został przyjety do Projektu Tamy i Rozwój Organizacji Narodów Zjednoczonych - United Nations Environment Programme Dams and Developmnet Project. Wyróżnienie to było możliwe po wielu latach pracy, jaką Klub Gaja prowadzi na rzecz ochrony rzek i dolin rzecznych.

W listopadzie Klub Gaja uczestniczył w V Forum Tamy i Rozwój - Fifth Dams and Development Forum Meeting United Nations Office, które odbyło się w Nairobi w Kenii. W spotkaniu uczestniczyli członkowie forum, którzy reprezentują rządy, przedstawiciele organizacji pozarządowych, biznesu oraz instytucji międzynarodowych.

Dzieki zgłoszonemu przed dwoma laty przez Klub Gaja wnioskowi do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach w tym roku rozpoczęto i ukończono prace przy wykonaniu przepławek dla ryb na rzece Białce. Nasze postulaty zostały w całości przyjęte, co doprowadzilo do budowy 6 przepławek na najwyższych jazach na tej rzece.

W sierpniu przeprowadziliśmy wizję lokalną z przedstawicielami Śląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych oddział w Pszczynie dotyczącą regulacji rzeki Łękawki. W wyniku konsultacji ochroniono 4 topole i wszystkie dęby wzdłuż regulowanego odcinka rzeki.

Wokół nas występuje wiele miejsc, których piękno i znaczenie zostało zapomniane. W takim miejscu - w parku gminnym w Wilkowicach - powstała ścieżka dydaktyczno-przyrodnicza Klubu Gaja 'Odkryj swój park'. Wzdłuż ścieżki wytypowaliśmy 25 obiektów. Na ścieżce prowadzimy zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

Współpracujemy z trzma tysiącami placówek w całym kraju. Programy edukacji ekologicznej Klubu Gaja opierają się na aktywności lokalnej, w szczególności dzieci i młodzieży przy udziale przedstawicieli różnych instytucji, samorządów, administracji publicznej, organizacji pozarządowych i biznesu.

2007

W ramach programu Święto Drzewa wspólnie z uczestnikami programu, posadziliśmy 36 263 drzewa, przyczyniliśmy sie do zadrzewienia i zalesienia kraju i do zmniejszenia skutków klimatu na Ziemi.

W ramach programu edukacji ekologicznej "Zaadoptuj rzekę" wspólnie zaadoptowaliśmy 242 rzeki.

Podjęliśmy działania zmierzajace do ochrony jako użytek ekologiczny ważnego siedliska płazów na terenie zbiornika przy ulicy Ks. Kusia w Bielsku-Białej.

Na prośbę wędkarzy w grudniu braliśmy udział na prawach strony w postępowaniach administracyjnych w sprawie ustalenia warunków prowadzenia robót dla inwestycji na czterech rzekach sląskich: boguniówki, Krasnej i Sarkandrowca w cieszynie oraz rzeki Lublinicy w miejscowości kośmidry, gmina Pawonków. W wyniku wizji lokalnych Klub Gaja złozył wnioski o zmianę zakresu prac prowadzonych na tych rzekach. W roku 2008 będziemy kontynuowali działania w celu ochrony najcenniejszych fragmentów tych rzek.

Społeczna kampania mająca na celu ochronę terenów Parku Krajobrazowego Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich prowadzona przez mieszkańców Rybnika przy współudziale Klubu Gaja zakończyła się sukcesem. Prezydent Rybnika Adam Fudali zdecydował o całkowitym wykreśleniu projektu drogi łączącej rybnickie dzielnice Kamień i Golejów ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Rybnika.

2008

Dzięki prawie trzyletniej kampanii prowadzonej przez Klub Gaja i Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, w październiku 2008 została zakończona procedura utworzenia rezerwatu przyrody „Wisła pod Zawichostem”

W dniu 2 kwietnia 2008 r. Rada Miasta Bielska-Białej podjęła Uchwałę o powołaniu użytku ekologicznego na zbiorniku wodnym „Weldoro” – najcenniejszej w opinii Klubu Gaja ostoi chronionych prawem płazów w okolicy Ks. Kusia w Bielsku-Białej. Tym samym 4 letnie działania Klubu Gaja mające na celu ochronę prawną tego cennego miejsca rozrodu płazów w formie użytku ekologicznego zakończyło się sukcesem.

Program „Zaadoptuj rzekę” znalazł się wśród 5 najlepszych programów środowiskowych  w Europie – Best Practice 2008, wybieranych przez Green Spider Network

Komisja Europejska dzięki interwencji Klubu Gaja odrzuciła propozycję polskich władz o wyłączenie Stoku Szyndzielnia z granic obszaru Natura 2000 Beskid Śląski (PLH240005). Komisja stanęła na stanowisku, iż władze polskie nie przedstawiły odpowiednich wyjaśnień,  które by uzasadniały zmianę granic Natura 2000.

Klub Gaja brał udział w Konferencji Klimatycznej COP-14 w Poznaniu w dniach 1-12.12.2008 oraz współpracował w ramach Koalicji Klimatycznej i Porozumienia dla Klimatu ( Ministerstwo Środowiska)

2009

Klub Gaja brał udziału w pracach Doradczego Komitetu Monitorującego dla projektu „Ekologiczne bezpieczeństwo stopnia wodnego Włocławek”. Działania w sprawie budowy drugiego stopnia wodnego na Wiśle poniżej Włocławka i związanych z tym zagrożeń dla znajdujących się tam siedlisk Natura 2000.

Współpraca w ramach Koalicji Klimatycznej (organizacje pozarządowe) i Porozumienia dla Klimatu ( porozumienie koordynowane przez Ministerstwo Środowiska).

Prowadzenie poradnictwa obywatelskiego dotyczącego ochrony środowiska i przyrody.

Klub Gaja i OTOP uczestniczył w opracowaniu planu ochrony  powołanego w roku 2008 rezerwatu „Wisła pod Zawichostem”.

Działania w sprawie ochrony stoków Szyndzielni w Beskidzie Śląskim objętych ochroną Natura 2000.

Udział w wyprawie Marka Kamińskiego szlakiem rzeki Wisły –Klub Gaja był przewodnikiem ekspedycji na Śląsku.

Jacek Bożek prowadził międzynarodową ekspedycję do źródeł Wisły w Beskidzie Śląskim propagując unikalne walory przyrodnicze rzeki Wisły

Wspólnie z Centrum nurkowym „Beskid Divers” z Bielska-Białej Klub Gaja sprzątał Wilczy Jar nad Jeziorem Żywieckim w Żywcu – Oczkowie.

Udział w IV-tym  sprzątaniu rzeki Parsęty w ramach „Porozumienia dla Parsęty”.

W wyniku interwencji Klubu Gaja Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Poznaniu wstrzymał prace inwestycyjne w Krośnie pod Mosiną by chronić kolonię lęgową jaskółek brzegówek, które są objęte w Polsce ścisłą ochroną.

W wyniku interwencji Klubu Gaja zostały ochronione stanowiska kumaka górskiego na Błoniach w Bielsku-Białej, gdzie co roku odbywa się rajd pojazdów militarnych „Operacja Południe” oraz siedliska płazów w Świętoszowicach koło Tarnowskich Gór.

Dzięki działaniom Klubu Gaja został ochroniony Zbiornik Rzeszowski, który jest bardzo cennym siedliskiem przyrodniczym, na którym występuje jedno z największych w Polsce zagęszczeń bączka.

Wydarzenie edukacyjne „Zasadź dobry klimat - Sow the seeds for a good climate” podczas Konferencji Klimatycznej w Kopenhadze

Klubu Gaja  zorganizował we współpracy z Urzędem Miasta Stołecznego Warszawy oraz Lasami Państwowymi akcję „Zakorzeń się – choinki dla Warszawy”. W sumie rozdaliśmy mieszkańcom Warszawy 2 tysiące choinek.

2010

Współpraca w ramach Koalicji Klimatycznej (organizacje pozarządowe) i Partnerstwa dla Klimatu ( porozumienie koordynowane przez Ministerstwo Środowiska).

Prowadzenie poradnictwa obywatelskiego dotyczącego ochrony środowiska i przyrody.

Zakończenie sukcesem działań w sprawie ochrony stoków Szyndzielni w Beskidzie Śląskim objętych ochroną Natura 2000. Gmina Bielsko-Biała zrezygnowała z tras narciarskich na Szyndzielni i podpisała porozumienie z Klubem Gaja w sprawie zagospodarowania stoku Dębowca.

Udział w V wielkim sprzątaniu rzeki Parsęty w ramach „Porozumienia dla Parsęty”. W akcji wzięło udział blisko 400 osób.

Wspólnie z Centrum nurkowym „Beskid Divers” z Bielska-Białej Klub Gaja sprzątał Zbiornik Goczałkowicki w Goczałkowicach-Zdroju.

Wspólnie z wędkarzami  z koła Zimorodek z Bielska-Białej Klub Gaja sprzątał rzekę Białą w centrum Bielska- Białej.

Wspólnie z Urzędem Gminy w Wilkowicach, nieopodal siedziby Klubu Gaja, otwarto Park Gminny, wyremontowany dzięki projektowi Polska i  Słowacja,  wspólna  ekologii racja. To kolejny krok lokalnego samorządu  i Klubu Gaja, aby przywrócić tradycje uzdrowiska, którymi niegdyś cieszyła się miejscowość. Przez park wiedzie ścieżka dydaktyczna Klubu Gaja Odkryj swój park.

Klub Gaja włączył  się jako strona do postępowanie administracyjnego prowadzonego przez Urząd Miasta Włocławek w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na przebudowie i remoncie obiektów Stopnia Wodnego we Włocławku w celu zwrócenia uwagi na uzgodnienia dotyczące przepławki dla ryb.

Klub Gaja podjął w marcu 2010 r. działania w celu niedopuszczenia do rajdu samochodów terenowych na terenie lasów nad rzeką Parsętą na obszarze Natura 2000. W wyniku podjętej interwencji przeniesiono trasę rajdu w inne miejsce poza obszarem Natura 2000.

Klub Gaja włączył się jako strona do postępowanie administracyjnego prowadzonego przez Wójta Gminy Milówka w sprawie ustalenia warunków prowadzenia robót mających polegać na wydobyciu kruszywa z odsypiska na rzece Sole w miejscowości Milówka. Klub Gaja uważał wydobycie kruszywa w tym miejscu za nieuzasadnione i niezgodne z zapisami prawa. Wójt Gminy Milówka wydał odmowną decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia z uwagi na kolizję z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla gminy Milówka. Pobór taki mógłby mieć negatywne konsekwencje przyrodnicze. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Bielsku-Białej orzekło o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji Wójta Gminy Milówka.  

Klub Gaja podjął działania w celu włączenia się jako strona do postępowanie administracyjnego prowadzonego przez Urząd Miasta w Katowicach w sprawie wydania decyzji na wycinkę 77 drzew na terenie Parku Róż w Chorzowie. Po odmowie stowarzyszenie odwołało się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach, które ostatecznie orzekło nieważność przedmiotowej decyzji na wycinkę drzew w Parku Róż. Równocześnie w grudniu 2010 r. Klub Gaja otrzymał od Urzędu Miasta w Katowicach pismo o dopuszczeniu Klubu Gaja do udziału na prawach strony.

Klub Gaja włączył się do postępowania administracyjnego dotyczącego odmulania zbiornika Rzeszowskiego na Wisłoku w woj. podkarpackim. Miejsce to jest schronienia wielu gatunków ptaków. Prace budowlane z użyciem ciężkiego sprzętu mogą zaszkodzić ptakom i rybom dlatego Klub Gaja zwracał uwagę na konieczność przestrzegania okresów ptasich lęgów i tarła. Marszałek województwa podkarpackiego wydał jednak pozwolenie wodno- prawne na odmulanie zbiornika bez ujawnienia opinii stowarzyszenia. W tej sytuacji Klub Gaja skierował sprawę do sądu administracyjnego - chodzi o przestrzeganie czasu prowadzenia takich prac.

Klub Gaja jako organizacja na prawach strony w prowadzonym przez Burmistrza Nowego Dworu Mazowieckiego postępowaniu w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia polegającego na modernizacji lotniska Modlin kontynuował działania administracyjno-prawne w tej sprawie w tym skierował skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Klub Gaja po interwencjach mieszkańców Andrychowa złożył do Starostwa Powiatowego w Wadowicach wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zniszczenia 21 drzew poprzez ich niewłaściwą pielęgnację. Starosta Wadowicki wydał w styczniu 2011 roku postanowienie o wymierzeniu administracyjnej kary pieniężnej za zniszczenie drzew.

Klub Gaja po interwencjach mieszkańców Andrychowa złożył do Urzędu Miasta w Andrychowie wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zniszczenia 94 drzew w wyniku niewłaściwie przeprowadzonych zabiegów pielęgnacji drzew. Postępowanie administracyjne prowadzone przez Urząd Miasta w Andrychowie nadal jest prowadzone, a w jego wyniku uzyskano szczegółową ekspertyzę dendrologiczną, będącą jednym z istotnych dokumentów w tym postępowaniu.