![]() |
![]() |
|
![]() |
Prawo w obronie rzek- Jak prawo może pomóc w obronie rzek ?
Ekspertyza prawna przygotowana przez Kancelarię Radcy Prawnego Adama Rakszawskiego wspólnie z Klubem Gaja.
Regulacje prawne, które możemy zastosować w przypadku niszczenia środowiska są tak rozległe, że często nie wiadomo, na jakich zapisach prawnych powinniśmy się oprzeć. Na wstępie należy zaznaczyć, iż Prawo ochrony środowiska należy do jednych z najtrudniejszych działów polskiego prawa. Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że w niczym ono nie ustępuje regulacjom unijnym w tym zakresie.
Ochrona środowiska wodnego zajmuje czołowe miejsce w polskim prawie ochrony środowiska. Wynika to m. in. z problemu deficytu wód w Polsce, a także z faktu, że zachowały się w naszym kraju obszary naturalne niespotykane już w Europie zachodniej. Wody podlegają ochronie niezależnie od tego czyją są własnością. Istotne jest to, iż nie może stanowić usprawiedliwienia dla niszczenia środowiska fakt, że działa się zgodnie z decyzją wydaną przez kompetentny organ. Szczególnie istotna jest zasada najlepszej dostępnej techniki. Oznacza ona, że przedsiębiorca musi stosować najlepsze urządzenie zabezpieczające, co dotyczy zarówno technologii i metod prowadzonej działalności jak i najbardziej efektywnej techniki. Naruszenie przepisów ochrony środowiska rodzi oczywiście odpowiedzialność. W grę wchodzić może odpowiedzialność cywilna, karna lub administracyjna. Poniesienie jednego rodzaju odpowiedzialności nie uwalnia od innych rodzajów odpowiedzialności. Odpowiedzialność cywilna w tym opracowaniu nas nie interesuje, przejdźmy, zatem do odpowiedzialności karnej. Kodeks Karny zawiera cały rozdział poświęcony przestępstwom przeciwko środowisku. I tak:
Art. 181.
§ 1. Kto powoduje zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Kto, wbrew przepisom obowiązującym na terenie objętym ochroną, niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta powodując istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten, kto niezależnie od miejsca czynu niszczy albo uszkadza rośliny lub zwierzęta pozostające pod ochroną gatunkową powodując istotną szkodę.
Art. 187.
§ 1. Kto niszczy, poważnie uszkadza lub istotnie zmniejsza wartość przyrodniczą prawnie chronionego terenu lub obiektu, powodując istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Jednak podstawowym narzędziem dla ochrony środowiska jest postępowanie administracyjne, które z założenia ma mieć charakter zapobiegający zniszczeniom w środowisku. Tak, więc co można zrobić, gdy jest się świadkiem niszczenia przyrody. Jest cały szereg organów i instytucji powołanych do czuwania nad przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska. Najlepszym rozwiązaniem będzie jednak zawiadomienie wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska, która może nakazać wstrzymanie działalności powodującej zagrożenie zniszczenia środowiska. Szerokie uprawnienia posiadają także organizacje ekologiczne.
Kodeks Postępowania Administracyjnego stanowi, że:
Art. 31.
§ 1. Organizacja społeczna może w sprawie dotyczącej innej osoby występować z żądaniem:
1) wszczęcia postępowania,
2) dopuszczenia jej do udziału w postępowaniu, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny.
§ 3. Organizacja społeczna uczestniczy w postępowaniu na prawach strony.
Dlatego także warto przewidzieć powiadomienie o każdym zaobserwowanym przez nas niszczeniu środowiska lokalnych organizacji ekologicznych. Nawet, gdy nie jesteśmy ze względów prawnych stroną postępowania w sytuacji zauważenia niszczenia przyrody powinniśmy zawiadomić wojewódzkie inspekcje ochrony środowiska oraz organizacje ekologiczne.
Poniżej Klub Gaja przybliża wybrane fragmenty ustawy o ochronie przyrody, ustawy prawo wodne, ustawy prawo budowlane wraz z komentarzem, które mogą dopomóc w obronie rzek przed nieuzasadnioną dewastacją.
Jest to wyciąg z przepisów ustawy o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. Dz. U. Nr 92 poz. 880, w celu uzyskania bliższych informacji niezbędne jest sięgnięcie do ustawy oraz aktów wykonawczych – rozporządzeń.
1. Formami ochrony przyrody są:
1) parki narodowe;
2) rezerwaty przyrody;
3) parki krajobrazowe;
4) obszary chronionego krajobrazu;
5) obszary Natura 2000;
6) pomniki przyrody;
7) stanowiska dokumentacyjne;
8) użytki ekologiczne;
9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe;
10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
Art.15 ustawy określa szczegółowo zakazy obowiązujące na terenie parków narodowych oraz w rezerwatach przyrody. Oto niektóre z nich:
1) budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody;
2) rybactwa, z wyjątkiem obszarów ustalonych w planie ochrony albo w zadaniach ochronnych;
5) pozyskiwania, niszczenia lub umyślnego uszkadzania roślin oraz grzybów;
6) użytkowania, niszczenia, umyślnego uszkadzania, zanieczyszczania i dokonywania zmian obiektów przyrodniczych, obszarów oraz zasobów, tworów i składników przyrody;
7) zmiany stosunków wodnych, regulacji rzek i potoków, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody;
22) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu;
Park narodowy obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, społecznymi, kulturowymi i edukacyjnymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1.000 ha, na którym ochronie podlega cała przyroda oraz walory krajobrazowe. Minister właściwy do spraw środowiska może zezwolić na odstępstwa od zakazów, o których mowa w art. 15, jeżeli jest to uzasadnione potrzebą ochrony przyrody, wykonywaniem badań naukowych, celami edukacyjnymi, kulturowymi, turystycznymi, rekreacyjnymi i sportowymi, celami kultu religijnego lub realizacją inwestycji liniowych celu publicznego w przypadku braku rozwiązań alternatywnych, pod warunkiem przeprowadzenia przez inwestora działań kompensujących utratę wartości przyrodniczych danego obszaru.
Pouczenie
Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw ochrony środowiska.
Zgodnie z treścią art. 94 ustawy zadania wojewody w zakresie ochrony przyrody na terenie parku narodowego wykonuję dyrektor tego parku. Zadania związane z ochroną przyrody, badaniami naukowymi i działalnością edukacyjną, zwalczaniem przestępstw i wykroczeń na terenie parku wykonuje Służba Parku Narodowego (art. 103 ustawy).
Odpowiednie zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Rezerwat przyrody obejmuje obszary zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosystemy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi lub walorami krajobrazowymi (art. 13 ustawy)
Uznanie za rezerwat przyrody obszarów, następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie lub przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, cele ochrony oraz rodzaj, typ i podtyp rezerwatu przyrody, a także sprawującego nadzór nad rezerwatem.
Pouczenie
Nadzór nad rezerwatem sprawuje właściwy miejscowo wojewoda, organem nad nim nadrzędnym jest minister właściwy do spraw ochrony środowiska, do niego przysługuje skarga na czynności wykonywane przez wojewodę, wnoszona za jego pośrednictwem.
Odpowiednie zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju. Na obszarach graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona otulina (art. 16 ustawy).
Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, obszar, przebieg granicy i otulinę, jeżeli została wyznaczona, szczególne cele ochrony oraz zakazy właściwe dla danego parku krajobrazowego lub jego części wybrane spośród zakazów, o których mowa w art. 17, wynikające z potrzeb jego ochrony.
Art. 17 określa, jakie zakazy mogą być wprowadzone na terenie parku. Dotyczą one między innymi zakazu:
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudową, utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
7) budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;
9) likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
12) utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych;
Pouczenie
Zgodnie z treścią art. 105 ustawy parkiem krajobrazowym kieruje dyrektor parku.
Organem nadzoru nad Dyrektorem Parku jest właściwy miejscowo wojewoda, do niego przysługuje skarga na czynności dokonywane przez Dyrektora, wnoszona za jego pośrednictwem. Od decyzji wojewody przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw środowiska, wnoszona za pośrednictwem wojewody.
Odpowiednie zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Wyznaczenie obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze rozporządzenia wojewody, które określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze rozporządzenia wojewody, po zaopiniowaniu przez wojewódzką radę ochrony przyrody oraz właściwe miejscowo rady gmin, z powodu bezpowrotnej utraty wyróżniającego się krajobrazu o zróżnicowanych ekosystemach i możliwości zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem.
Projekt rozporządzenia w sprawie wyznaczenia lub powiększenia obszaru chronionego krajobrazu wymaga uzgodnienia z właściwą miejscowo radą gminy.
Jeżeli wojewoda nie wyznaczył obszaru chronionego krajobrazu, obszar ten może być wyznaczony przez radę gminy, w drodze uchwały, która określa jego nazwę, położenie, obszar, sprawującego nadzór, ustalenia dotyczące czynnej ochrony ekosystemów oraz zakazy właściwe dla danego obszaru chronionego krajobrazu lub jego części wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 24 ust. 1, wynikające z potrzeb jego ochrony. Likwidacja lub zmiana granic obszaru chronionego krajobrazu następuje w drodze uchwały rady gminy.
Projekty studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania przestrzennego województw i planów zagospodarowania przestrzennego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, w części dotyczącej obszaru chronionego krajobrazu, wymagają uzgodnienia z właściwym wojewodą (art. 23 ustawy).
Na obszarze chronionego krajobrazu mogą być wprowadzone zakazy dotyczące w szczególności:
3) likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych;
5) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub utrzymaniem, budową, odbudową, naprawą lub remontem urządzeń wodnych;
6) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli służą innym celom niż ochrona przyrody lub zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych i leśnych oraz racjonalna gospodarka wodna lub rybacka;
7) likwidowania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy i obszarów wodno-błotnych;
8) lokalizowania obiektów budowlanych w pasie szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem urządzeń wodnych oraz obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej;
Pouczenie
Nad obszarem chronionego krajobrazu utworzonego przez wojewodę, nadzór sprawuje tenże wojewoda. Nad obszarem chronionego krajobrazu utworzonego przez radę gminy, nadzór sprawuje wójt, burmistrz, prezydent miasta.
Skargę na czynności wojewody, wnosi się do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska, za pośrednictwem wojewody. Skargę na czynności wójta, burmistrza, prezydenta miasta, wnosi się do właściwego miejscowo wojewody, za pośrednictwem organu, na który wnosi się skargę.
Odpowiednie zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Sieć obszarów Natura 2000 obejmuje:
1. Obszary specjalnej ochrony ptaków;
2. Specjalne obszary ochrony siedlisk.
Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, typy siedlisk przyrodniczych oraz gatunki roślin i zwierząt, ze wskazaniem typów siedlisk przyrodniczych i gatunków o znaczeniu priorytetowym, wymagające ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, a także kryteria i sposoby wyboru reprezentatywnej liczby i powierzchni siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin i siedlisk zwierząt do ochrony w formie obszarów Natura 2000, mając na uwadze zachowanie szczególnie cennych i zagrożonych składników różnorodności biologicznej.
Art. 32. 1. Minister właściwy do spraw środowiska nadzoruje funkcjonowanie obszarów Natura 2000, prowadząc ewidencję danych niezbędnych do podejmowania działań w zakresie ich ochrony.
Wojewoda koordynuje funkcjonowanie obszarów Natura 2000 na obszarze swojego działania.
Zabrania się podejmowania działań mogących w istotny sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w istotny sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000.
Art. 34. Jeżeli przemawiają za tym konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym lub gospodarczym, i wobec braku rozwiązań alternatywnych, właściwy miejscowo wojewoda, a na obszarach morskich dyrektor właściwego urzędu morskiego, może zezwolić na realizację planu lub przedsięwzięcia, które mogą mieć negatywny wpływ na siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, zapewniając wykonanie kompensacji przyrodniczej niezbędnej do zapewnienia spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000, z zastrzeżeniem ust. 2.
Jeżeli na obszarze Natura 2000 występuje siedlisko lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, zezwolenie, o którym mowa może zostać udzielone wyłącznie w celu:
1) ochrony zdrowia i życia ludzi;
2) zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego;
3) uzyskania korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego;
4) wynikającym z koniecznych wymogów nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji Europejskiej.
Wydając zezwolenie, o którym mowa w art. 34 ust. 1, wojewoda lub dyrektor urzędu morskiego ustala zakres, miejsce, termin i sposób wykonania kompensacji przyrodniczej. Koszty kompensacji przyrodniczej ponosi podmiot realizujący plan lub przedsięwzięcie. Jeżeli działania na obszarze Natura 2000 zostały podjęte bez zezwolenia, o którym mowa w art. 33 ust. 6, lub bez przeprowadzenia oceny, o której mowa w art. 33 ust. 3, wojewoda nakazuje ich natychmiastowe wstrzymanie i podjęcie w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, jego części lub chronionych na nim gatunków.
Pouczenie
W sytuacji, gdy zostaną podjęte działania mogące w istotny sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin zwierząt a także w istotny sposób wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których został wyznaczony obszar Natura 2000 należy złożyć zawiadomienie o w/w naruszeniach. Wojewoda jest obowiązany z ustawy wydać nakaz natychmiastowego wstrzymania się i podjęcia w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu obszaru, jego części lub chronionych na nim gatunków (art. 37 ustawy o ochronie przyrody). W przypadku nie wydania nakazu wstrzymania działań w/w przez właściwego miejscowo Wojewodę, przysługuje skarga do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska. Skargę do ministra wnosi się za pośrednictwem wojewody.
W sytuacji, gdy zostanie wydane przez właściwego miejscowo Wojewodę zezwolenie naruszające art. 34.2 lub inna decyzja naruszająca przepisy ustawy o ochronie przyrody przysługuje skarga do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska za pośrednictwem właściwego miejscowo wojewody. Odpowiednie zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
Zespołami przyrodniczo-krajobrazowymi są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne (art. 43 ustawy).
Zgodnie z treścią art. 44 ustęp:
1. ustanowienie pomnika przyrody, stanowiska dokumentacyjnego, użytku ekologicznego lub zespołu przyrodniczo-krajobrazowego następuje w drodze rozporządzenia wojewody albo uchwały rady gminy, jeżeli wojewoda nie ustanowił tych form ochrony przyrody.
2. Rozporządzenie wojewody lub uchwała rady gminy, o których mowa w ust. 1, określają nazwę danego obiektu lub obszaru, jego położenie, sprawującego nadzór, szczególne cele ochrony, w razie potrzeby ustalenia dotyczące jego czynnej ochrony oraz zakazy właściwe dla tego obiektu, obszaru lub jego części, wybrane spośród zakazów wymienionych w art. 45 ust. 1 ustawy.
3. Zniesienia formy ochrony przyrody, o której mowa w ust. 1, dokonuje organ, który ustanowił daną formę ochrony przyrody;
- wojewoda - w drodze rozporządzenia,
- rada gminy - w drodze uchwały.
4. Zniesienie formy ochrony przyrody, o której mowa w ust. 1, następuje w razie utraty wartości przyrodniczych, ze względu, na które ustanowiono formę ochrony przyrody, lub w razie konieczności realizacji inwestycji celu publicznego lub zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego.
Dokładną treść zakazów określa art. 45. Zabrania on w szczególności:
- niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;
- wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym lub przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej;
- likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
Pouczenie
Jeżeli ktokolwiek dopuścił się naruszenia zakazów określonych w art. 45 ustawy o naruszeniu, należy zawiadomić organ, który ustanowił tę formę przyrody. Jeżeli uchwała rady gminy została wydana z naruszeniem przepisów, na tę decyzje przysługuje skarga do właściwego miejscowo wojewody, wnoszona za pośrednictwem organu, który wydał tą uchwałę (art. 91 ustawy, art. 127 kpa). Jeżeli rozporządzenie wojewody, wydane zostało z naruszeniem przepisów prawa, przysługuje na nie skarga do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska (art. 91 ustawy, art. 127 kpa). Szczegóły dalszego postępowania określają przepisy ustawy oraz kodeks postępowania administracyjnego.
Przez pomnik przyrody rozumiemy pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie (art. 40 ustawy).
Stanowiskami dokumentacyjnymi są niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Stanowiskami dokumentacyjnymi mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt (art. 41 ustawy).
Użytkami ekologicznymi są zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nie użytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania (art. 42 ustawy).
Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony.
Zgodnie z treścią art. 48 minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia w szczególności:
1) gatunki dziko występujących roślin i grzybów (Dz. U. 04.168.1764,
Dz. U. 04.168.1765):
2) zakazy właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków roślin i grzybów, wybrane spośród zakazów i odstępstwa od zakazów,
3) gatunki dziko występujących zwierząt (DZ. U. 04.220.2237)
a) zwierząt objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej,
b) zwierząt objętych ochroną częściową,
c) zwierząt objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
d) ptaków, które mogą być sprzedawane, transportowane i przetrzymywane w celach handlowych, jeżeli zostały legalnie upolowane,
e)zwierząt wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania,
W stosunku do dziko występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone zakazy dotyczące w szczególności:
1) zrywania, niszczenia i uszkadzania;
2) niszczenia ich siedlisk i ostoi;
3) dokonywania zmian stosunków wodnych, stosowania środków chemicznych, niszczenia ściółki leśnej i gleby w ostojach;
W stosunku do dziko występujących roślin i grzybów objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące w szczególności:
1) wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, jeżeli technologia prac uniemożliwia przestrzeganie zakazów;
2) usuwania roślin oraz grzybów niszczących materiały lub obiekty budowlane;
W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być wprowadzone odstępstwa od zakazów, o których mowa w ust. 1, dotyczące zwłaszcza:
1) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków;
2) usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych i terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;
Zezwolenia na pozyskiwanie roślin, zwierząt i grzybów w lasach wydaje się w porozumieniu z właścicielem lub zarządcą lasu.
Organy ochrony przyrody podejmują działania w celu ratowania zagrożonych wyginięciem gatunków roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową, polegające na przenoszeniu tych gatunków do innych miejsc, eliminowaniu przyczyn ich zagrożenia, podejmowaniu ochrony oraz tworzeniu warunków do ich rozmnażania.
Jeżeli stwierdzone lub przewidywane zmiany w środowisku zagrażają lub mogą zagrażać roślinom, zwierzętom lub grzybom objętych ochroną gatunkową, wojewoda, a na obszarach morskich minister właściwy do spraw środowiska, jest obowiązany, po zasięgnięciu opinii właściwej wojewódzkiej rady ochrony przyrody oraz zarządcy lub właściciela terenu, podjąć działania w celu zapewnienia trwałego zachowania gatunku, jego siedliska lub ostoi, eliminowania przyczyn powstawania zagrożeń oraz poprawy stanu ochrony jego siedliska lub ostoi.
Wojewoda może ustalać i likwidować, w drodze decyzji administracyjnej:
1) strefy ochrony ostoi oraz stanowisk roślin objętych ochroną gatunkową,
2) strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową, strefy ochrony ostoi oraz stanowisk grzybów objętych ochroną gatunkową,
3) strefy ochrony ostoi oraz stanowisk grzybów objętych ochroną gatunkową.
Art. 53. Wojewoda, w drodze rozporządzenia, może wprowadzić na terenie województwa, na czas określony, ochronę gatunków roślin, zwierząt lub grzybów nieobjętych ochroną określoną w przepisach, oraz właściwe dla nich zakazy.
Pouczenie
Jeżeli ktokolwiek dopuścił się naruszenia zakazów określonych w ustawie o naruszeniu, należy zawiadomić organ, który ustanowił strefę ochronną. Od decyzji wojewody przysługuje skarga do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska, wnoszona za pośrednictwem wojewody (art. 91 ustawy w związku z art. 127 kpa). Szczegóły dalszego postępowania określają przepisy ustawy oraz kodeks postępowania administracyjnego.
Rada gminy jest obowiązana zakładać i utrzymywać w należytym stanie tereny zieleni i zadrzewienia. Zgodnie z treścią art. 82 ustawy prace ziemne oraz inne prace związane z wykorzystaniem sprzętu mechanicznego lub urządzeń technicznych, prowadzone w obrębie bryły korzeniowej drzew lub krzewów na terenach zieleni lub zadrzewieniach powinny być wykonywane w sposób najmniej szkodzący drzewom lub krzewom.
Usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości może nastąpić, z zastrzeżeniem art. 83 ust. 2, po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta na wniosek posiadacza nieruchomości. Zezwolenie na usunięcie drzew lub krzewów z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wydaje wojewódzki konserwator zabytków.
Wydanie zezwolenia może być uzależnione od przesadzenia drzew lub krzewów w miejsce wskazane przez wydającego zezwolenie albo zastąpienia ich innymi drzewami lub krzewami, w liczbie nie mniejszej niż liczba usuwanych drzew lub krzewów. Posiadacz nieruchomości ponosi opłaty za usunięcie drzew lub krzewów (art. 84 ustawy). Opłatę za usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunku drzewa.
Zgodnie z treścią art. 88 wójt, burmistrz albo prezydent miasta wymierza administracyjną karę pieniężną za:
1) zniszczenie terenów zieleni albo drzew lub krzewów spowodowane niewłaściwym
wykonywaniem robót ziemnych lub wykorzystaniem sprzętu mechanicznego albo urządzeń technicznych oraz zastosowaniem środków chemicznych w sposób szkodliwy dla roślinności;
2) usuwanie drzew lub krzewów bez wymaganego zezwolenia;
3) zniszczenie spowodowane niewłaściwą pielęgnacją terenów zieleni, zadrzewień, drzew lub krzewów.
Pouczenie
Jeżeli ktokolwiek dopuścił się naruszenia przepisów określonych w ustawie, o naruszeniu należy zawiadomić wójta, burmistrza, prezydenta miasta, który zobowiązany jest podjąć działania majce na celu przeciwdziałanie naruszeniom.
Od decyzji w sprawach indywidualnych wydanych przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta dotyczących zezwolenia na wycięcie drzew, nie wydania takiego zezwolenia, wymierzenia kary administracyjnej przysługuje skarga do właściwego miejscowo Samorządowego Kolegium Odwoławczego (na podstawie art. 39 ustawy o samorządzie gminnym Dz. U. 01.142.1591), wnoszona za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję.
Od decyzji wójta, burmistrza, prezydenta miasta we wszystkich pozostałych sprawach przysługuje skarga do właściwego miejscowo wojewody, wnoszona za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję.
Od decyzji wojewody przysługuje skarga do ministra właściwego do spraw ochrony środowiska, wnoszona za pośrednictwem wojewody (art. 91 ustawy w związku z art. 127 kpa).
Szczegóły dalszego postępowania określają przepisy ustawy oraz kodeks postępowania administracyjnego.
Ponadto prowadzenie robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne - na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości z punktu widzenia przyrodniczego, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, następuje na podstawie decyzji wojewody, który ustala warunki prowadzenia robót. ( Art. 118 ustawy)
Wydanie decyzji następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę na podstawie rozdziału 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz. 2016 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 41).
Zabrania się wznoszenia w pobliżu morza, jezior i innych zbiorników wodnych, rzek i kanałów obiektów budowlanych uniemożliwiających lub utrudniających ludziom i dziko występującym zwierzętom dostęp do wody, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej oraz związanych z bezpieczeństwem powszechnym i obronnością kraju. (Art. 119 ustawy)
Wyciąg z ustawy z dnia 07.07.1994 r. Prawo Budowlane (Dz. U. 03.207.2016)
Zgodnie z treścią art. 29 pozwolenia na budowę nie wymaga m. in. budowa:
2) obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m poza rzekami żeglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
5) opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących konstrukcji oporowych;
Pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na:
2) remoncie obiektów regulacji rzek;
3) wykonywaniu i remoncie urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, z wyjątkiem:
a) ziemnych stawów hodowlanych,
b) urządzeń melioracji wodnych szczegółowych usytuowanych w granicach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
4) wykonywaniu i remoncie ujęć wód śródlądowych powierzchniowych o wydajności poniżej 50 m3/h oraz obudowy ujęć wód podziemnych;
Zgłoszenia właściwemu organowi wymagają miedzy innymi wykonywane budowy, wykonywanie robót budowlanych, budowa ogrodzeń od strony dróg, ulic.
Organ właściwy do wydania decyzji ma prawo wnieść sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy na przykład budowy, a istnieje obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, naruszone zostają przepisy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Art. 32. 1. Pozwolenie na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego może być wydane po uprzednim:
1) przeprowadzeniu postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko wymaganego przepisami o ochronie środowiska;
2) uzyskaniu przez inwestora, wymaganych przepisami szczególnymi, pozwoleń, uzgodnień lub opinii innych organów.
3) Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę.
Wyciąg z rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie z dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz. U. 1997, Nr 21, poz. 111) brzmienie pierwotne, obowiązujące.
Rozdział 3. Usytuowanie budowli hydrotechnicznych i ich oddziaływanie na środowisko
§ 18 1. Budowle hydrotechniczne i wchodzące w ich skład inne budowle powinny być usytuowane w oparciu o studium lokalizacyjne i projektowane tak, aby:
1) zapewniały zgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz wymogami decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
2) zapewniały optymalizację kryteriów gospodarczych, społecznych, ekologicznych i innych,
3) ograniczały skutki ewentualnej awarii lub katastrofy,
4) harmonizowały z istniejącym krajobrazem, przy uwzględnieniu regionalnych cech budownictwa,
5) zapewniały wykonanie niezbędnych badań geologiczno-inżynierskich,
6) zapewniały realizację warunków zawartych w pozwoleniu wodnoprawnym.
§ 19 Brzegom zbiorników wodnych, zabudowanych rzek i kanałów należy zapewnić stateczność, zabezpieczając je odpowiednio przed uszkodzeniem przez wodę i inne czynniki.
§ 20 Brzegi i skarpy zbiornika wodnego powinny być tak ukształtowane, aby umożliwiały zwierzętom dostęp do wody; jeżeli utrudnienia takie są nie do uniknięcia, należy zbudować odpowiednie trasy dostępu zwierząt do wody.
§ 21 Budowle hydrotechniczne przegradzające rzekę powinny być wyposażone w urządzenia zapewniające swobodne przedostawanie się ryb przez przeszkodę, a zbiorniki wodne powinny być tak ukształtowane, aby były pozostawione ostoje i tarliska dla ryb.
Poniżej prezentujemy zestawienie wszystkich aktów wykonawczych do prawa budowlanego. Stan prawny na dzień 01.01.2005 r.
Dz. U. 04.198.2043 rozp. 2004.08.30, art. 72 ust. 1
Warunki i tryb postępowania w sprawach rozbiórek nie użytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych.
Dz. U. 04.179.1848, rozp. 2004.07.19, art. 12 (c)
Wykaz dyplomów, certyfikatów i innych dokumentów oraz tytułów naukowych potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych w dziedzinie architektury, które są uznawane w Rzeczypospolitej Polskiej.
Dz. U .03.132.1231, rozp. 2003.06.23, art. 59 (d)
Wzór protokołu obowiązkowej kontroli.
Dz. U. 03.120.1135, rozp. 2003.07.03, art. 72 ust. 2
Rozbiórki obiektów budowlanych wykonywanych metodą wybuchową.
Dz. U. 03.120.1134, rozp. 2003.07.03, art. 64 ust. 4
Książka obiektu budowlanego.
Dz. U. 03.120.1133, rozp. 2003.07.03, art. 34 ust. 6 pkt 1
Szczegółowy zakres i forma projektu budowlanego.
Dz. U. 03.120.1130, rozp. 2003.06.23, art. 84 ust. 5
Wzór i sposób prowadzenia ewidencji rozpoczynanych i oddawanych do użytkowania obiektów budowlanych.
Dz. U. 03.120.1129, rozp. 2003.06.23, art. 82 (b) ust. 4
Wzory rejestrów: wniosków o pozwolenie na budowę oraz decyzji o pozwoleniu na budowę.
Dz. U. 03.120.1127, rozp. 2003.06.23, art. 32 ust. 5
Wzory: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę.
Dz. U. 03.120.1126, rozp. 2003.06.23, art. 21 (a) ust. 4
Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz plan bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Dz. U. 02.179.1494, rozp. 2002.10.09, art. 84 (b) ust. 4
Szczegółowy tryb przeprowadzania kontroli działania organów administracji architektoniczno-budowlanej oraz wzór protokołu kontroli i sposób jego sporządzania.
Dz. U. 02.108.953, rozp, 2002.06.26, art. 45 ust. 4
Dziennik budowy, montażu i rozbiórki, tablica informacyjna oraz ogłoszenie zawierające dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.
Dz. U. 02.75.690, rozp. 2002.04.12, art. 7 ust. 2 pkt 1
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Dz. U. 02.62.565, rozp. 2002.04.26, art. 88 (a) ust. 3
Wzory i sposób prowadzenia centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
Dz. U. 02.12.116, rozp. 2002.01.16, art. 7 ust. 2 pkt 2, art. 7 ust. 3 pkt 2
Przepisy techniczno-budowlane dotyczące autostrad płatnych.
Dz. U. 01.138.1554, rozp. 2001.11.19, art. 19 ust. 2
Rodzaje obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego.
Dz. U. 01.132.1479, rozp. 2001.10.04, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać strzelnice garnizonowe oraz ich usytuowanie.
Dz. U. 01.97.1055, rozp. 2001.07.30, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe.
Dz. U. 00.98.1067, rozp. 2000.09.20, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie.
Dz. U. 00.63.735, rozp. 2000.05.30, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie.
Dz. U. 99.89.996, rozp. 1999.10.29, art. 84 ust. 3
Określenie stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.
Dz. U. 99.74.836, rozp. 1999.08.16, art. 7 ust. 3 pkt 1
Warunki techniczne użytkowania budynków mieszkalnych.
Dz.U.99.43.430, rozp. 1999.03.02, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
Dz. U. 99.24.216, rozp. 1999.03.19, art. 88 (b) ust. 2
Nadanie statutu Głównemu Urzędowi Nadzoru Budowlanego.
Dz. U. 98.151.987, rozp. 1998.09.10, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie.
Dz. U. 98.130.859, rozp. 1998.08.31, art. 7 ust. 2 pkt 2, art. 7 ust. 3 pkt 2
Przepisy techniczno-budowlane dla lotnisk cywilnych.
Dz. U. 98.126.839, rozp. 1998.09.24, art. 34 ust. 6 pkt 2
Ustalanie geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych.
Dz. U. 98.101.645, rozp. 1998.06.01, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać morskie budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie.
Dz. U. 97.132.877, rozp. 1997.10.07, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie.
Dz.U.97.21.111, rozp. 1996.12.20, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane gospodarki wodnej i ich usytuowanie.
Dz. U. 96.103.477 , rozp. 1996.08.02, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty budowlane nie będące budynkami, służące obronności Państwa oraz ich usytuowanie.
Dz. U. 96.33.144, rozp. 1996.02.26, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać skrzyżowania linii kolejowych z drogami publicznymi i ich usytuowanie.
Dz. U. 95.50.271, rozp. 1995.04.21, art. 7 ust. 2 pkt 2
Warunki techniczne zasilania energią elektryczną obiektów budowlanych łączności.
Dz. U. 95.25.133, rozp. 1995.02.21, art. 43 ust. 4
Rodzaj i zakres opracowań geodezyjno-kartograficznych oraz czynności geodezyjne obowiązujące w budownictwie.
Dz. U. 95.8.38, rozp. 1994.12.30, art. 16 ust. 1
Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.
M.P.96.19.231 zarz. 1996.03.12, art. 11 ust. 1
Dopuszczalne stężenia i natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielane przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi.
Poniższe opracowanie jest wyciągiem z przepisów ustawy Prawo wodne z 11.10.2001 r. (Dz. U. 01.115.1229).
Art. 4 Organami właściwymi w sprawach gospodarowania wodami są:
1) minister właściwy do spraw gospodarki wodnej,
2) Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej - jako centralny organ administracji rządowej, nadzorowany przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej,
3) dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej - jako organ administracji rządowej niezespolonej, podlegający Prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej,
4) wojewoda,
5) organy jednostek samorządu terytorialnego.
Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej pełni funkcję organu wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego w stosunku do wojewodów i dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej, w sprawach określonych ustawą.
Do właściwego wojewody wnosi się odwołania od decyzji wydanych przez starostę realizującego:
1) zadania z zakresu administracji rządowej, określone w ustawie,
2) kompetencje organu właściwego do wydania pozwolenia wodnoprawnego, wnoszone za jego pośrednictwem (art. 4 ustawy).
Utrzymywanie wód stanowi obowiązek ich właściciela. Obowiązek utrzymywania tworzących brzeg wody budowli lub murów niebędących urządzeniami wodnymi należy do ich właścicieli, a w kosztach utrzymania tych budowli lub murów właściciel wody uczestniczy proporcjonalnie do odnoszonych korzyści. Podziału kosztów dokonuje, w drodze decyzji, organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego (art. 21 ustawy).
Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych oraz morskich wód wewnętrznych i brzegu morskiego nie może naruszać istniejącego dobrego stanu ekologicznego tych wód oraz warunków wynikających z ochrony wód (art. 24 ustawy).
Utrzymywanie śródlądowych wód powierzchniowych polega na zachowaniu lub odtworzeniu stanu ich dna lub brzegów oraz na konserwacji lub remoncie istniejących budowli regulacyjnych w celu zapewnienia swobodnego spływu wód oraz lodów, a także właściwych warunków korzystania z wody.
Zabrania się niszczenia lub uszkadzania brzegów śródlądowych wód powierzchniowych, tworzących brzeg wody budowli lub murów niebędących urządzeniami wodnymi oraz gruntów pod śródlądowymi wodami powierzchniowymi (art. 25 ustawy).
Do obowiązków właściciela śródlądowych wód powierzchniowych zgodnie z art. 26 ustawy należy:
1) zapewnienie utrzymywania w należytym stanie technicznym koryt cieków naturalnych oraz kanałów,
2) dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego wód,
3) regulowanie stanu wód lub przepływów w ciekach naturalnych oraz kanałach stosownie do możliwości wynikających ze znajdujących się na nich urządzeń wodnych oraz warunków hydrologicznych,
5) współudział w odbudowywaniu ekosystemów zdegradowanych przez niewłaściwą eksploatację zasobów wodnych,
Zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar (art. 27 ustawy).
Korzystanie z wód polega na ich używaniu na potrzeby ludności oraz gospodarki (art. 31 ust. 1 ustawy).
Wody podlegają ochronie, niezależnie od tego, czyją stanowią własność.
Celem ochrony wód jest utrzymywanie lub poprawa jakości wód, biologicznych stosunków w środowisku wodnym i na obszarach zalewowych, tak, aby wody osiągnęły, co najmniej dobry stan ekologiczny i w zależności od potrzeb nadawały się do:
1) zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,
2) bytowania ryb w warunkach naturalnych oraz umożliwiały ich migrację,
3) rekreacji oraz uprawiania sportów wodnych.
Ochrona wód polega w szczególności na:
1) unikaniu, eliminacji i ograniczaniu zanieczyszczenia wód, w szczególności zanieczyszczenia substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego,
2) zapobieganiu niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wody albo naturalnych poziomów zwierciadła wody (art. 38 ustawy).
Na terenie ochrony bezpośredniej ujęć wód podziemnych oraz powierzchniowych zabronione jest użytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody (art. 53 ustawy).
Na terenach ochrony pośredniej może być zabronione lub ograniczone wykonywanie robót oraz innych czynności powodujących zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub wydajności ujęcia (art. 54 ustawy).
Zgodnie z treścią art. 58 strefę ochronną ustanawia, w drodze rozporządzenia, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, na wniosek i koszt właściciela ujęcia wody, wskazując zakazy, nakazy, ograniczenia oraz obszary, na których obowiązują.
Obszary ochronne zbiorników wód śródlądowych, zwane dalej "obszarami ochronnymi", stanowią obszary, na których obowiązują zakazy, nakazy oraz ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów lub korzystania z wody w celu ochrony zasobów tych wód przed degradacją.
Na obszarach ochronnych można zabronić wznoszenia obiektów budowlanych oraz wykonywania robót lub innych czynności, które mogą spowodować trwałe zanieczyszczenie gruntów lub wód, a w szczególności lokalizowania inwestycji zaliczonych do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (art. 59 ustawy).
Obszar ochronny ustanawia, w drodze rozporządzenia, dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, na podstawie planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza, wskazując zakazy, nakazy lub ograniczenia oraz obszary, na których obowiązują (art. 60 ustawy).
Regulacja koryt cieków naturalnych, zwana dalej "regulacją wód", służy poprawie warunków korzystania z wód i ochronie przeciwpowodziowej.
Regulacja wód polega na podejmowaniu przedsięwzięć, których zakres wykracza poza działania związane z utrzymywaniem wód, a w szczególności na kształtowaniu przekroju podłużnego i poprzecznego oraz układu poziomego koryta cieku naturalnego.
Regulacja wód powinna zapewnić dynamiczną równowagę koryta cieku naturalnego (art. 67 ustawy).
Melioracje wodne polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby, ułatwienia jej uprawy oraz na ochronie użytków rolnych przed powodziami.
Przy planowaniu, wykonywaniu oraz utrzymywaniu urządzeń melioracji wodnych, podstawowych i szczegółowych, należy kierować się potrzebą zachowania zróżnicowanych biocenoz polnych i łąkowych (art. 70 ust. 1 i 4 ustawy).
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozwolenie wodnoprawne jest wymagane w szczególności na:
1) szczególne korzystanie z wód,
2) regulację wód oraz zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mającą wpływ na warunki przepływu wody,
3) wykonanie urządzeń wodnych (art. 122 ustawy).
Pozwolenie wodnoprawne jest wymagane również na:
1) gromadzenie ścieków, a także innych materiałów, prowadzenie odzysku lub unieszkodliwianie odpadów,
2) wznoszenie obiektów budowlanych oraz wykonywanie innych robót,
3) wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz ich składowanie na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią,
Zgodnie z treścią art. 124 pozwolenie wodnoprawne nie jest wymagane na:
3) wydobywanie kamienia, żwiru, piasku, innych materiałów oraz wycinanie roślin w związku z utrzymywaniem wód, szlaków żeglownych oraz remontem urządzeń wodnych,
4) wykonanie pilnych prac zabezpieczających w okresie powodzi.
Art. 125. Pozwolenie wodnoprawne nie może naruszać:
1) ustaleń warunków korzystania z wód regionu wodnego lub warunków korzystania z wód zlewni,
2) ustaleń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu,
3) wymagań ochrony zdrowia ludzi, środowiska oraz dóbr kultury wpisanych do rejestru zabytków, wynikających z odrębnych przepisów (art. 125 ustawy)
Pozwolenie wodnoprawne wydaje się, w drodze decyzji, na czas określony. Pozwolenie wodnoprawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie krótszy niż 10 lat. Pozwolenie wodnoprawne dotyczące wprowadzania do wód, ziemi lub do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje niebezpieczne wydaje się na okres nie dłuższy niż 4 lata.
Pozwolenie na wycinanie roślin oraz wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów z wód lub z obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią wydaje się na okres nie dłuższy niż 5 lat.
Informację o wszczęciu postępowania wodnoprawnego właściwy organ podaje do publicznej wiadomości (art. 127 ustawy).
Stwierdzenie wygaśnięcia, cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia wodnoprawnego następuje z urzędu lub na wniosek strony, w drodze decyzji.
Decyzją o wygaśnięciu lub cofnięciu można nałożyć obowiązek usunięcia negatywnych skutków w środowisku wynikających z wykonywania pozwolenia wodnoprawnego lub powstałych w wyniku działalności prowadzonej niezgodnie z warunkami określonymi w pozwoleniu wodnoprawnym oraz określić zakres i termin wykonania tego obowiązku (art. 138 ustawy).
Powołując się na brzmienie art. 140 organem właściwym do wydawania pozwoleń wodnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 2, jest starosta, wykonujący to zadanie jako zadanie z zakresu administracji rządowej.
Wojewoda wydaje pozwolenia wodnoprawne:
1) jeżeli szczególne korzystanie z wód, wykonywanie urządzeń wodnych lub eksploatacja instalacji bądź urządzeń wodnych są związane z przedsięwzięciami lub instalacjami, o których mowa w art. 378 ust. 2 pkt 1 lit. a) i pkt 2 ustawy - Prawo ochrony środowiska,
2) na wykonanie urządzeń wodnych zabezpieczających przed powodzią,
3) na przerzuty wody,
4) na wprowadzanie do wód powierzchniowych substancji chemicznych hamujących rozwój glonów,
5) o których mowa w art. 122 ust. 2,
6) jeżeli szczególne korzystanie z wód lub wykonanie urządzeń wodnych odbywa się na terenach zamkniętych w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo ochrony środowiska.
Powołując się na treść art. 186 - w sprawie naprawienia szkód droga sądowa przysługuje po wyczerpaniu trybu, o którym mowa w poniższych przepisach.
2. Naprawienie szkody obejmuje pokrycie strat poniesionych przez poszkodowanego.
3. Na żądanie poszkodowanego organ właściwy do wydania pozwolenia wodnoprawnego, a jeżeli szkoda nie jest następstwem pozwolenia wodnoprawnego - właściwy wojewoda, ustala wysokość odszkodowania w drodze decyzji; decyzja jest niezaskarżalna.
4. Stronie niezadowolonej z ustalonego odszkodowania przysługuje droga sądowa; droga sądowa przysługuje również w przypadku nie wydania decyzji przez właściwy organ w ciągu trzech miesięcy od zgłoszenia żądania przez poszkodowanego.
5. Wystąpienie na drogę sądową nie wstrzymuje wykonania decyzji, o której mowa w ust. 3.
Wzory pism:
Dane osoby wnoszącej pismo Miejscowość, dnia ……2005 r.
Nazwa i siedziba organu, do którego wnosi się wniosek lub odwołanie
za pośrednictwem
organu, który wydał decyzje lub postanowienie lub zaniechał wydania decyzji lub postanowienia
1. Nazwa pisma (odwołanie, skarga, zawiadomienie, wniosek)
2. Określenie decyzji lub postanowienia, których dotyczy wnoszone pismo (numer decyzji, data jej wydania, określenie organu, który wydał decyzję)
3. Określenie, czego domaga się skarżący, odwołujący lub wnioskodawca, ( czyli uchylenia, zmiany lub wydania decyzji, postanowienia albo wszczęcia postępowania.
UZASADNIENIE
4. Opis stanu faktycznego (sytuacji).
5. powołanie dowodów (np. zdjęć, zeznań świadków, ekspertyz, opinii, wcześniej wydanych w sprawie decyzji lub postanowień, inne dokumenty)
6. podanie przyczyn, dla których żąda się zmiany, uchylenia lub wydania decyzji bądź postanowienia, albo wszczęcia postępowania
7. Dołączenie załączników, w tym przede wszystkim kopii powołanych dowodów, określenie organów, którym przekazano pismo do wiadomości
8. Dokonanie opłaty w odpowiedniej wysokości (najczęściej znaczkami opłaty skarbowej za pismo i załączniki)
9. Podpisanie pisma
Jan Kowalski Jaworzyna, dnia ……2005 r.
Ul. Majowa 987
Jaworzyna
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Za pośrednictwem
Prezydenta Miasta ……………
Odwołanie od decyzji Prezydenta Miasta z dnia 02.02.2005r. nr SHB 738/967/K-9 w sprawie zezwolenia na wycinkę drzew.
Wnoszę o uchylenie powyższej decyzji, jako że została wydana z naruszeniem moich uprawnień jako właściciela.
Uzasadnienie
W dniu 01.02.2005 r. Marian Kowalski wystąpił z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wycięcie drzew rosnących na drodze do jego posesji przy ul. Majowej. Prezydent Miasta w dniu 02.02.2005r wydał takowe zezwolenie. Decyzja ta jest całkowicie niesłuszna, bowiem teren, na którym rosną drzewa, choć stanowiący dojazd do posesji Mariana Kowalskiego stanowi moją własność. Postępowanie w tej sprawie odbyło się bez mojego udziału i dowiedziałem się o jego trwaniu, gdy Marian Kowalski pokazał mi w dniu wczorajszym decyzję w tej sprawie. Wobec powyższego odwołanie jest całkowicie zasadne i zasługuje na uwzględnienie.
Jan Kowalski
Załączniki:
1. decyzja Prezydenta Miasta
|
![]() |
![]() |
![]() |
