Współodczuwanie - numer 41

	Wydanie i opracowanie drukowanej wersji biuletynu zostało dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
	Cztery kolumny drukowanej wersji biuletynu zostały dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

W tym roku szkolnym Klub Gaja zaprasza placówki oświatowe, kluby, organizacje i instytucje do wzięcia udziału w programie „Zaadoptuj rzekę”, a uczestników, którzy przystąpili do pilotażowego programu adopcji w 2005 roku do kontynuacji działań na rzecz ochrony naszych rzek, strumieni i potoków.
Nasza propozycja zaopiekowania się nimi spotkała się z zainteresowaniem nie tylko szkół, samorządów, ale także biznesu, zaowocowała niezwykłymi działaniami. Najciekawsze relacje z podjętych działań oraz wycinki prasowe opublikowaliśmy w raporcie „Zaadoptuj rzekę”, który w tym roku szkolnym wysłaliśmy razem z plakatami promującymi program do współpracujących z nami placówek oświatowych w całym kraju. W ten sposób uczestnicy zeszłorocznej pilotażowej adopcji, która była częścią zakończonego już programu „Jak uratować rzekę” podzielili się swoimi doświadczeniami i pomysłami. Mamy nadzieję, że to zainspiruje kolejne grupy dzieci, młodzieży i nauczycieli do pracy dla rzek! Zapraszamy do udziału w programie!

Celem tego programu jest zainspirowanie młodzieży, wychowawców, grup i organizacji ekologicznych oraz instytucji do podejmowania działań proekologicznych dotyczących poprawienia jakości wody, ochrony wód przed zanieczyszczeniem, propagowania racjonalnego wykorzystania zasobów wodnych, ochrony przyrody dolin rzecznych, a także wskazywanie potencjalnym partnerom (RZGW, Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych, placówki oświatowe i ośrodki akademickie, samorządy, biznes) na potrzebę budowania partnerstwa w zarządzaniu środowiskiem i gospodarką wodną.

Czekamy na Wasze relacje, sprawozdania, zdjęcia, prace konkursowe. Przesyłajcie je do Klubu Gaja. W kolejnych numerach „Współodczuwania” zamieścimy relacje z waszych działań.

Partnerami programu „Zaadoptuj rzekę” są AquaStress oraz firma Troton.

„Klub Gaja postanowił zwrócić się do młodych ludzi i ściągnąć ich nad rzekę, strumyk czy jezioro. – Dzieci działają jak Mały Książę: chcą wszystko zobaczyć, poznać, są ciekawe otoczenia. Dlatego proponujemy nauczycielom, by wyszli z nimi nad wodę i pokazali, co w niej i nad nią się znajduje. – mówi prezes Gai”.
Życie Częstochowskie 7.09.2005

Nasz program spodobał się także w Ministerstwie Środowiska co zostało potwierdzone listem z dnia 29 maja 2006 r.:

Uprzejmie dziękuję za informacje dotyczące programu edukacyjnego „Zaadoptuj rzekę”.
Z dużym zainteresowaniem zapoznałem się z założeniami tego przedsięwzięcia. Uważam, iż program ten przyczyni się do podniesienia poziomu świadomości społecznej na temat znaczenia rzek i ich ochrony. Realizacja tego programu będzie doskonałą szansą na promocję działań z zakresu ochrony wód śródlądowych oraz gospodarki wodnej, w tym podejmowanych w ramach. Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Jednocześnie jest on szansą na zaangażowanie różnych podmiotów gospodarczych, instytucji i organizacji w działania na rzecz ochrony rzek oraz uświadomienie im, jak ważne są rzeki w życiu mieszkańców.
Łączę wyrazy szacunku i serdecznie pozdrawiam organizatorów i uczestników.
Z up. Ministra Środowiska
Podsekretarz Stanu
Główny Konserwator Przyrody
Andrzej Szweda-Lewandowski

Szkoły, które jeszcze chcą zgłosić się do progamu, po wypełnieniu karty zgłoszenia i odesłaniu do Klubu Gaja mogą otrzymać materiały edukacyjne „Zaadoptuj rzekę”.

Dnia 14 lutego 2006 roku dziesięciu sygnatariuszy Porozumienia dla Parsęty wyraziło swoją wolę partnerskiej współpracy w ramach programu Klubu Gaja „Zaadoptuj rzekę”, pieczętując to swoimi podpisami. Współpraca realizowana będzie w szczególności poprzez: wspólne działania edukacyjne propagujące ochronę rzeki Parsęty na odcinku gmin Gościno i Dygowo, promowanie pożądanych standardów ochrony przyrody, informowanie społeczności lokalnych o jakości środowiska, gromadzenie i udostępnianie informacji ekologicznych, organizowanie wydarzeń i programów popularyzujących postawy proekologiczne, tworzenie ścieżek dydaktycznych, pomoc w tworzeniu akcji informacyjnych w środkach masowego przekazu, wspomaganie działań kulturowych, promocję terenów objętych programem „Zaadoptuj rzekę”, wymiany młodzieżowe i międzynarodowe. Koordynatorami projektu będą Gminy Gościno i Dygowo.
Do porozumienia przystąpiły:
Gmina Gościno, Gmina Dygowo, Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, Regionalny Oddział w Koszalinie, „Troton” spółka z o.o. w Ząbrowie, K.W.S. „SALMO” Kołobrzeg, Lasy Państwowe Nadleśnictwo Gościno, Zespół Szkół Gospodarki Żywnościowej w Gościnie, Zespół Szkół w Gościnie, Gimnazjum w Gościnie, Klub Gaja.

Posprzątali Parsętę
„Ząbrowo-Pustary (gm. Gościno, gm. Dygowo)
Blisko setka osób, pracowników firmy Troton z rodzinami oraz mieszkańców Ząbrowa, porządkowała w sobotę teren nad Parsętą. W ciągu dwóch godzin uzbierano kilkadziesiąt worków śmieci, które zapełniły dwie i pół przyczepy od traktora. A i tak – jak mówiła nam grupa kilkunastoletnich chłopców z Ząbrowa – sprzątający wszystkiego nie pozbierali, bo niektórych śmieci nie mieli siły wyciągnąć z zarośli. Nad rzeką znajdowano wszystko, co możliwe: gruz, stare opony, złom, plastykowe butelki i pojemniki, szkło, a nawet śmieci domowe. Jan Wołejszo, szef firmy Troton, która na początku roku podpisała program „Porozumienie dla Parsęty”, cieszy się, że do akcji włączyli się mieszkańcy. Liczy, że w przyszłości jeszcze bardziej zaangażują się w program, który ma pokazać pełnię uroku ich rzeki i stworzyć dobre warunki do komfortowego wypoczynku. Organizatorzy zapowiadają jesienią powtórkę porządków. (ed)”
Głos Pomorza, 22.05.2006

Firma Troton przeciera ekologiczny szlak
„(…) Z inicjatywą zadbania o jedną z bardziej urokliwych polskich rzek, po raz pierwszy wystąpiła firma. Działający w Ząbrowie od ćwierćwiecza Troton, producent szpachlówek, eksportujący swoje produkty m.in. do Kanady, Izraela i Rosji, zaprosił do współpracy samorządy obu gmin, Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, Klub Wędkarstwa Spinningowego „Salmo” i szkoły działające na terenie obu gmin. Porozumienie już podpisano. Nastąpiło to w obecności prezesa Klubu Gaja – Jacka Bożka. Wszyscy sygnatariusze opracowują teraz plan pracy na rzecz ochrony Parsęty. Szkoły zapowiadają sprzątanie brzegów, badanie czystości rzek. Gmina Dygowo będzie wznosić pomnik łososia (…)

(...) Jan Wołejszo, prezes firmy Troton: – od początku naszej obecności w Ząbrowie utożsamiamy się z miejscem, w którym działa nasza firma. Nasz zakład leży na wzniesieniu, opadającym malowniczo w stronę płynącej tuż obok Parsęty. Kiedyś to wzniesienie było poprostu dzikim wysypiskiem śmieci. Uporządkowaliśmy je i posadzliliśmy setki drzewek. Od lat inwestujemy w przyjazny środowisku naturalnemu system produkcji”.
Lakiernik nr 15, maj 2006

Rozpoczęliśmy działania, które mają doprowadzić do utworzenia Porozumienia dla Przemszy, rzeki która jest nie tylko ciekawa ze względów ekologicznych, ale też kulturowych, technicznych a nawet historycznych. Na przykładzie tej niezwykle różnorodnej rzeki można prześledzić związki pomiędzy działalnością człowieka a ekosystemami i historią. Na pograniczu Sosnowca i Mysłowic znajduje się jedno z najciekawszych miejsc na Śląsku, a mianowicie Trójkąt Trzech Cesarzy, gdzie graniczyły ze sobą Rosja, Austria i Niemcy.
Chcielibyśmy, aby wartości związane z tą rzeką zostały docenione przez mieszkańców, którzy na co dzień obcują z Przemszą, nie zdając sobie sprawy z jej znaczenia.
Pierwszy krok zostały już uczyniony. W dniu 17 października 2006 roku odbyło się spotkanie z Prezydentem Sosnowca panem Kazimierzem Górskim, w którym uczestniczyli przedstawiciele nauki, samorządu, organizacji pozarządowych. Prezydent był bardzo zainteresowany ideą przywrócenia rzeki Przemszy mieszkańcom, utworzenia nad nią miejsca wypoczynku i rekreacji.Aby to uczynić, jedną z najważniejszych rzeczy, naszym zdaniem, jest budowanie społecznego porozumienia wokół tej idei. Klub Gaja zaprasza wszystkich zainteresowanych rzeką Przemszą do wspólnego działania, które dzięki społecznemu konsensusowi może zapewnić dobry efekt. Dla Przemszy!

Przystąpiliśmy do projektu, wytyczając sobie jako cel główny: uświadomienie znaczenia wody dla człowieka i innych organizmów żywych, wpływu ludzkiej działalności na jej jakość i zasoby oraz konieczność jej oszczędzania i ochrony. Wybraliśmy lokalną rzekę przepływającą przez naszą miejscowość.
Korzystając z pogody przeprowadziliśmy kilka zajęć terenowych, w czasie których poznaliśmy budowę koryta rzeki, źródła jej wody, jej właściwości, organizmy w niej żyjące. Określiliśmy jej znaczenie dla okolicy (dawniej i dziś), zebraliśmy materiał badawczy. Następnie ustaliliśmy tematy i pytania do następnych działań oraz zaplanowaliśmy przeprowadzenie akcji oczyszczania brzegów rzeki Przemszy.
Uczniowie koła ekologicznego z opiekunami
Iwoną Maślorz i Michaliną Cieplik-Pochopień
Gimnazjum nr 3 w Mysłowicach
Sprawozdanie 2006 r.

Klub Gaja po przeniesieniu się do nowej siedziby Lecznicy w Wilkowicach, która przylega do gminnego parku, zaczął się rozglądać wokół i zadawać sobie pytania: dlaczego tak piękne miejsce jak ten park za płotem jest tak zaniedbany i niedoceniony przez najbliższych sąsiadów? Jak zwrócić uwagę i zachęcić młodzież do pracy na rzecz tego miejsca? Chcieliśmy odkryć ten park wspólnie z młodzieżą i mieszkańcami. Udało się nam!
Celem programu edukacji ekologicznej „Odkryj swój park” jest zainspirowanie dzieci i młodzieży do działań proekologicznych poprzez rozbudzenie wśród nich ciekawości i zainteresowania swoją miejscowością i środowiskiem przyrodniczym oraz poprzez odkrycie lokalnie cennego przyrodniczo miejsca – na przykładzie parku gminnego w Wilkowicach. Celem programu jest także utworzenie ścieżki przyrodniczo dydaktycznej na terenie tego parku oraz przeprowadzenie warsztatów edukacji ekologicznej, na których młodzież pogłębi swoją wiedzę ekologiczną, która przyczyni się do powstania lokalnych cennych przyrodniczo miejsc, np.: parków, skwerów czy ogrodów, którego staną się opiekunami i gospodarzami.
W tym programie bardzo istotna jest współpraca, jakiej powinni się uczyć młodzi ludzie, z instytucjami, organizacjami, które mają wpływ na podejmowane lokalnie decyzje dotyczące ich środowiska na przykład na ustanowienie drzew pomnikowych na terenie gminy. Wiedza ta może im pomóc w działaniu, którego efektem będą kolejne uratowane drzewa i zespoły parkowe.
Wokół nas występuje wiele miejsc, których piękno i znaczenie zostało zapomniane, a mogłyby służyć ludziom jako miejsca niezwykłe, miejsca wypoczynku i miejsca zdobywania wiedzy. Dlatego też zachęcamy wszystkich do odnajdywania starych parków, zapomnianych skwerów, czy ogrodów, które możemy odkryć na nowo, poświęcić im trochę czasu i uwagi, aby znów stały się naszą dumą, dumą naszych wsi i miast. Naszym miejscem. Tak jak miejsce w Wilkowicach, gdzie powstała ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna, zgłoszono drzewa do ochrony pomnikowej, powstały rzeźby, gdzie mieszkańcy chętnie przychodzą i odkrywają swój park.

Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

Ścieżka przyrodniczo-dydaktyczna „Odkryj swój park”
W dniu 28 września 2006 odbyło się uroczyste otwarcie ścieżki dydaktyczno-przyrodniczej „Odkryj swój park” w parku gminnym w Wilkowicach. Oficjalnego otwarcia ścieżki dokonała pani sekretarz gminy Grażyna Zając, przecinając zieloną wstęgę przy wejściu do parku. W otwarciu ścieżki wzięli udział m.in.: przedstawiciele samo-rządu lokalnego Gminy Wilkowice oraz władz powiatu Bielsko-Biała, współpracująca z Klubem Gaja młodzież szkolna wraz ze swoimi nauczycielami, przedstawiciele biznesu i organizacji pozarządowych, lokalne media. O ścieżce opowiadał i oprowadzał dr Zbigniew Wilczek z Uniwersytetu Śląskiego, który jest równocześnie autorem przewodnika „Odkryj swój park”.
Wzdłuż ścieżki wytypowano 25 obiektów, istotnych ze względów dydaktycznych. Obiekty te reprezentują rodzime i obce gatunki drzew, krzewów, roślin zielnych i mszaków, zbiorowiska roślinne oraz procesy ekologiczne związane z biocenozą lasu. Ścieżka polecana jest wszystkim miłośnikom przyrody. Ze względu na niewielki stopień trudności jej pokonania oraz usytuowanie w centrum gminy i związany z tym dogodny dojazd, a także możliwość zaparkowania samochodu na skraju parku, ze ścieżki mogą również bez przeszkód korzystać osoby niepełnosprawne.
Zapraszamy placówki oświatowe oraz wszystkich chętnych do odwiedzenia naszego parku.

Sekretarz Gminy Wilkowice - Grażyna Zając otwiera ścieżkę

przyrodniczo- dydaktyczną "Odkryj swój park"

Grupa dębów szypułkowych, którą młodzież z gminy

zgłosiła do ochrony pomnikowej