Współodczuwanie - numer 43

      

	Wydanie i opracowanie drukowanej wersji biuletynu zostało dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
	Cztery kolumny drukowanej wersji biuletynu zostały dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

Czerwiec 2007     

Zaadoptowaliśmy 229 rzek!

W placówkach oświatowych w całym kraju, które przystąpiły do programu, rozpoczęto sprzątanie brzegów rzek, przeprowadzono konkursy i wykłady, wybrano się wreszcie do na wycieczkę do źródeł. W wielu miejscach wraz z wiosną młodzi ludzie, którzy wraz z opiekunami wyruszyli nad rzeki czy jeziora dostrzegli płazy budzące się do życia i prowadzące gody. Nasz program stał się dla jego uczestników lekcją działania społecznego, biologii, chemii, a nawet historii. Miłym zaskoczeniem dla biorących udział w Zaadoptuj rzekę były spotkania z lokalnymi znawcami regionu i pasjonatami, którzy nad wodą spędzają każdą wolną chwilę. Ci starsi zazwyczaj ludzie, bardzo się cieszyli, że oto pojawiają się wśród młodego pokolenia osoby, a nawet całe grupy, które dostrzegają w rzekach ich piękno, a nie tylko obojętnie obok nich przechodzą. Klub Gaja był zapraszany na seminaria i konferencje, gdzie prezentowaliśmy program. Szczególnego znaczenia nabiera nasz udział w sympozjum zorganizowanym przez wędkarzy. To wro-cławskie spotkanie miłośników rzek było dlatego ważne, iż to właśnie wędkarze są najliczniejszą grupą, która świetnie zna polskie wody i informuje nas o zagrożeniach. Budowanie partnerstwa dla rzeki, jeden z najważniejszych celów programu Zaadoptuj rzekę polega właśnie na uczestnictwie w nim jak największej grupy użytkowników wody. Wspólna praca przynosi zdecydowanie większe efekty, tym bardziej, że często uczestniczą w niej ludzie i instytucje, które na co dzień nie mają zbyt wiele wspólnych płaszczyzn porozumienia. Już 229 rzek, strumieni, potoków i stawów, które udało nam się wspólnie zaadoptować to wielki kapitał społeczny i ekologiczny. Mam nadzieję, że kontakt ze strumieniem czy jeziorem z najbliższej okolicy pozostanie na długo w pamięci uczestników i przyczyni się, choćby w niewielki sposób, do lepszego zrozumienia zjawisk jakie zachodzą w przyrodzie i wpływu na nie człowieka.

Jacek Bożek

Wszystkim uczestnikom programu Zaadoptuj rzekę przypominamy o wypełnieniu i przesłaniu do Klubu Gaja Kart ewaluacyjnych

Prosimy o przesłanie kart do końca roku szkolnego, karty dostępne są na naszej stronie www.klubgaja.pl/zaadoptuj_rzeke/

Jamna

Otoczyliśmy opieką fragment rzeki Jamny. Na początku oczy-ściliśmy jej brzegi, znaleźliśmy dużo śmieci (plastikowe butelki, papierki, opakowania po produktach spożywczych itp.). Następnie zaczęliśmy zbierać informacje na temat Jamny – jej geografii oraz stanu czystości wód. Podczas zajęć terenowych, przyjrzeliśmy się roślinom i zwierzętom, jakie można spotkać w okolicach rzeki. Brzegi porośnięte są głównie trawami i innymi roślinami zielnymi. Zauważyliśmy również mnóstwo pająków – krzyżaków ogrodowych, ślimaków – wstężyków ogrodowych, motyle – rusałkę pawik i rusałkę pokrzywnik oraz wiele innych owadów. Woda w rzece jest niestety zanieczyszczona, więc trudno za-obserwować organizmy żyjące w wodzie. Zostały przeprowadzone zajęcia na temat ochrony rzek. W przyszłości mamy zamiar zbierać dokładne informacje na temat aktualnego stanu czystości wody i możliwości jej oczyszczania oraz przyjrzeć się występującym w rzece nielicznym organizmom, będziemy również dalej dbali o porządek nad brzegami rzeki.

Klasa IVc z wychowawczynią Magdaleną Stasiak Szkoła Podstawowa nr 5 w Mikołowie

Staw przy szkole

Przygotowania do realizacji programu „Zaadoptuj rzekę” rozpoczęliśmy od zaplanowania naszych działań, następnie wzięliśmy się do pracy. Dnia 4 kwietnia cała nasza klasa, która liczy 12 osób pod kierunkiem nauczycieli pani Aleksandry Rytczak i Urszuli Gajdemskiej wzięła udział w oczyszczaniu stawu za szkołą. Pani przeprowadziła pogadankę na temat bezpieczeństwa podczas pobytu nad wodą. Nasze działania rozpoczęliśmy od podziału na grupy tj.: czyszcząca, badająca wodę, badająca florę i faunę. Członków zespołów wybieraliśmy losując kolorowe kartoniki: czerwone, niebieskie, zielone. Każdy uczeń otrzymał opaskę na rękę lub szarfę w odpowiednim kolorze.

Ze stawu wydobyliśmy aż 3 opony	Sprzątanie stawu	Badanie laboratoryjne wody pobranej ze stawu i z rzeki
Podsumowanie pracy, rysowanie plakatu	Za pomocą klucza oznaczaliśmy rośliny	Napisali o nas - "Panorama Powiatu wejherowskiego" nr 16/182

Zadania, które wykonał zespół czerwony – czyszczący:

- oczyszczenie brzegów rzeki,

- segregacja śmieci.

Zadania, które wykonał zespół niebieski – badający wodę:

– pobranie próbek wody rzecznej,

– badanie właściwości fizycznych i chemicznych wody,

– określenie stopnia zanieczyszczenia wody,

– dokonywanie pomiaru prędkości nurtu wody.

Zadania, które wykonał zespół zielony – badający florę i faunę:

– obserwacja brzegów rzeki,

– rozpoznawanie roślin rosnących nad wodą za pomocą klucza,

– poszukiwanie śladów zwierząt,

– rozpoznawanie zwierząt żyjących na obszarach nadrzecznych.

Po zakończeniu prac każdy zespół wykonał sprawozdanie w postaci plakatów. Dzień spędziliśmy bardzo aktywnie, byliśmy zadowoleni ze swojej pracy, dumni z wydobytych z jeziora skarbów: opon i tapczanu, jednocześnie zdegustowani destrukcyjną działalnością człowieka. Jesteśmy bardzo zadowoleni z przystąpienia do programu edukacyjnego „Zaadoptuj rzekę”, ponieważ bardzo dobrze się bawiliśmy, a przy okazji wzbogaciliśmy naszą wiedzę i obiecaliśmy sobie, że już zawsze będziemy przestrzegali zasad ochrony przyrody i będziemy oszczędzali wodę.

Uczniowie klasy IIIB oraz opiekunowie pani Urszula Gajdemska (wychowawca) i pani Aleksandra Rytczak (nauczyciel biologii)

Gimanzjum Specjalne nr 1 w Wejcherowie

Odkryj swój park

Zapraszamy placówki oświatowe oraz wszystkich chętnych do odwiedzenia parku gminnego w Wilkowicach i udziału w zajęciach edukacyjnych na ścieżce przyrodniczo-dydaktycznej Odkryj swój park Klubu Gaja. Ścieżkę można śmiało polecić wszystkim miłośnikom przyrody. Czas potrzebny na zapoznanie się ze wszystkimi obiektami to około 3 godziny. W siedzibie Klubu Gaja przy ulicy Parkowej 10 w Wilkowicach, każdy odwiedzający park może zaopatrzyć się w praktyczny przewodnik po ścieżce przyrodniczo-dydaktycznej Odkryj swój park. Wzdłuż ścieżki wytypowano 25 stanowisk, istotnych ze względów dydaktycznych. Obiekty tu występujące reprezentują rodzime i obce gatunki drzew, krzewów, zbiorowiska roślinne oraz procesy ekologiczne związane z biocenozą lasu. Przedstawione gatunki roślin mają również duże znaczenie praktyczne. Są wśród nich gatunki lecznicze, a także gatunki drzew i krzewów o znaczeniu gospodarczym i dekoracyjnym. Spośród gatunków roślin podlegających ochronie prawnej na terenie parku stwierdzono występowanie: czosnku niedźwiedziego, lilii złotogłów, pióropusznika strusiego, barwinka pospolitego oraz bluszczu pospolitego. Program skierowany jest w szczególności do placówek oświatowych z terenu województwa śląskiego. W ramach projektu odbyły się już warsztaty „Jak działać na rzecz lokalnego środowiska”, gdzie młodzież mogła zdobyć informacje na temat podejmowania działań społecznych na rzecz ochrony środowiska, na przykładzie prowadzonych przez Klub Gaja kampanii i programów oraz warsztaty „Ekologia poprzez sztukę”, podczas których tworzyliśmy ekologiczne rzeźby – ptaki, które zostały zawieszone w parku miedzy drzewami. Zgłosiliśmy także wspólnie z młodzieżą cztery drzewa znajdujące się na terenie parku do ochrony pomnikowej, są to: dąb szypułkowy, buk zwyczajny, jesion wyniosły oraz grupa dębów szypułkowych. Teraz czekamy na decyzję o objęciu ochroną tych drzew. Od początku projektu prowadzimy także wykłady i warsztaty ekologiczne dla młodzieży Odkryj swój park, na których można zdobyć informacje na temat obejmowania opieką i ochroną cennych przyrodniczo miejsc, zgłaszania drzew do ochrony pomnikowej, a także nauczyć się oznaczania drzew i krzewów.

Jolanta Migdał

Wykłady i warsztaty

W kwietniu w ramach projektu Odkryj swój park przeprowadziliśmy zajęcia edukacyjne dla uczniów Gimnazjum nr 10 z Mysłowic, Szkoły Podstawowej ze Szczyrku-Biła oraz dla dzieci z Przedszkola w Bystrej. Park wiosną wygląda zdecydowanie inaczej niż w pełni lata czy jesienią. Rozkwitają rośliny zielne charakterystyczne dla cienistych lasów pogórza śląskiego np. zawilec gajowy. Wczesna wiosna jest jedynym okresem, gdy ilość światła docierająca do dna lasu jest wystarczająca do pełnego rozkwitu występujących tam roślin. Warsztaty miały miejsce w czasie, gdy większość drzew nie rozwinęła jeszcze w pełni liści, co stworzyło okazję do zapoznania się uczestników ze sposobami rozpoznawania drzew według innych cech morfologicznych np. kory czy pędów. Wspólnie z uczestnikami dokonaliśmy także pomiarów niektórych drzew, które zostały już zgłoszone do ochrony pomnikowej. Przedszkolaki z Bystrej pod lupą oglądały kwiaty zawilca, a następnie wykonywały odręczne szkice roślin. Odwzorowywaliśmy też korę różnych gatunków drzew na kartkach papieru. Staraliśmy się pokazać w jaki sposób otaczać opieką podobne miejsca w innych rejonach kraju, tak aby młodzież biorąca udział w zajęciach mogła wykorzystać nasze doświadczenia w swojej miejscowości.

Jarosław Kasprzyk