Współodczuwanie - numer 32

	Wydanie i opracowanie drukowanej wersji biuletynu zostało dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
	Cztery kolumny drukowanej wersji biuletynu zostały dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

sierpień 2004 rok.

Święto Drzewa 2004

Po raz drugi zachęcamy was do zorganizowania święta. Święta Drzewa. Dzień 10 października 2004 ma być świętem wszystkich miłośników Drzew, Ziemi i Ludzi.

O tym, iż sadzenie drzew ma ogromne znaczenie dla stanu naszego środowiska, naszej Ziemi, nie musimy nikogo przekonywać. Także fakt, że bez drzew, tak jak i wody, powietrza, zwierząt, nasze życie nie byłoby możliwe. Bez drzew nie byłoby ludzi.

W tym roku towarzyszy nam także inne społeczne przesłanie. Chcemy posadzić „Drzewo dla pokoju”. I to nie tylko w naszym kraju, ale także w jak największej ilości krajów na całej Ziemi. Pokój jest jedną z najwyższych ludzkich wartości. Praktycznie codziennie docierają do nas informacje o ogromie nieszczęść związanych z brakiem pokoju. Dlatego w jego intencji warto zrobić bardzo dużo. I warto też zasadzić „Drzewo dla pokoju”. 

Będzie to dodatkowe przedsięwzięcie oprócz różnorodnych działań edukacyjnych (wystawy, lekcje tematyczne, happeningi itd.), które szkoły prowadziły już w tym roku. Także te szkoły, które znajdą wolne tereny wokół swoich budynków, we współpracy z Lasami Państwowymi będą tworzyć ogrody dydaktyczne, miejskie parki, skwery. Druga część Święta Drzewa to akcja wyznaczona na dzień 8 października. Na terenie wskazanym przez Lasy Państwowe (do 10 km od centrum Warszawy, dobry dojazd) chcemy zasadzić las. Do sadzenia zaprosimy znane osoby, przedstawicieli firm, mediów itd. Każda z tych osób zasadzi swoje „Drzewo dla pokoju”.

Po niewątpliwym sukcesie w ubiegłym roku, w którym współpracowaliśmy z 1038 szkołami chcemy ten kierunek utrzymać. Dla szkół przygotowaliśmy bezpłatne pakiety edukacyjne zawierające broszurę, film, plakaty i ulotki. Będą to dobre materiały do przygotowania szkolnych wystaw, gazetek, lekcji tematycznych. Większą ilość ciekawych inforamcji dotyczących Święta Drzewa szkoły znajdą na naszej stronie internetowej: /swieto_drzewa/

Wojciech Owczarz

ŚWIĘTO DRZEWA NA ŚWIECIE
Dla szkół mamy także nową propozycję związaną
z głównym przesłaniem tegorocznego Święta Drzewa. Poszukajcie szkoły w jednym z krajów na świecie i zaproponujcie im nawiązanie współpracy. Jej początkiem może być właśnie posadzenie „Drzewa dla pokoju”. Możecie wysłać im wydany przez nas plakat i zaproponować wspólne działanie na Święto Drzewa. Może to będzie początek dobrej współpracy i ciekawych znajomości? Najlepszym sposobem będzie zwrócenie się do jednej ze szkół z waszego miasta bliźniaczego lub poszukanie partnera, np. poprzez internet. Wasze pomysły i przedsięwzięcia to ważne informacje, które chcemy przekazywać mediom.
W przesyłce wysyłamy dwa plakaty w 32 językach. Jeżeli chcecie nawiązać kontakt z większą ilością szkół do prosimy to nam zgłosić, wtedy wyślemy większą ilość plakatów.
Można je zamawiać listownie (Klub Gaja, skr. poczt. 261,43-301 Bielsko-Biała) lub przez internet: klubgaja@klubgaja.pl

Pamiętajmy o drzewach

Pamiętam jeden z jesiennych dni w 2002 roku, gdy biegając po kolejnych urzędach i firmach, postanowiłem przysiąść na ławce w parku. Podniosłem głowę do góry i zobaczyłem piękne, olbrzymie konary drzew. W ciągu kolejnych dni i tygodni zaczął powstawać program Święto Drzewa. Początkowo zakładałem, iż będzie obejmował około 300 szkół. A już w roku 2003 zgłosiło się ich 1038. Pomysł bardzo się spodobał.

W tym roku już nie tylko organizujemy go w Polsce, ale próbujemy wciągnąć zainteresowane szkoły, organizacje i osoby w wielu miejscach na świecie.

Święto Drzewa to nie tylko ogólnopolska akcja sadzenia drzew, przypadająca na 10 października, ale też całoroczny program edukacyjny obejmujący zbiórkę makulatury, odszukiwanie drzew pomnikowych, zakładanie przyszkolnych parków i wiele działań edukacyjnych takich, jak wystawy, happeningi, lekcje tematyczne.

Od początku wspierają nas Lasy Państwowe przekazując sadzonki drzew, doradzając gdzie i jak je sadzić. Ta broszura ma ułatwić prowadzenie programu Święto Drzewa, w szczególności na terenie szkół. Są w niej zawarte zarówno scenariusze lekcji przeprowadzone w ramach Święta Drzewa w 2003 roku, jak i opis różnorodnych naszych propozycji i działań. Scenariusze zostały przysłane przez nauczycieli ze szkół, które zorganizowały u siebie Święto Drzewa w ubiegłym roku. Są to konspekty zrealizowanych działań, a więc pomysły sprawdzone w praktyce. Sadzę, iż dlatego łatwiej będzie skorzystać z nich w innych placówkach.

Kolejne propozycje to przykłady kilku działań prowadzonych przez Klub Gaja w ramach Święta Drzewa, które zakończyły się, co jest bardzo istotne, konkretnymi rezultatami. Z naszych doświadczeń wynika, iż dla młodych ludzi ważne jest, aby osiągać nawet małe, ale wymierne efekty. Przy akcji „Zbieraj makulaturę, ratuj konie” publikujemy zdjęcie jednego z trzech uratowanych koni, który został wykupiony za pieniądze pochodzące właśnie z tego działania. Koń już pomaga dzieciom z Łódzkiego Stowarzyszenia Hipoterapii. Prezentujemy także wybrane drzewa pomnikowe odszukane przez młodzież szkolną. W tekście Jarosława Kasprzyka podpowiadamy, jak każda szkoła może znaleźć i obronić swoje drzewo. Zainaugurowany przez nas Park Gwiazd stał się inspiracją do powstawania różnorodnych przyszkolnych ogrodów. Powstają ogródki gwiazd, parki dobrych życzeń,ogrody dendrologiczne. W broszurze zamieszczamy także kilka merytorycznych tekstów przygotowanych przez naszych współpracowników. Artykuł Patrycji Romaniuk „Dary drzew” uokazuje, jak ważne były i są drzewa w naszym życiu. Na co dzień oczywiście o tym zapominamy, ale taka chwila refleksji jest zawsze potrzebna. Zapewne to dobra propozycja na lekcję tematyczną. Karina Bielawska przedstawia, o jakich elementach warto pamiętać tworząc ogrody przyszkolne. Gdy kończę pisać te słowa, codziennie przychodzą już karty zgłoszenia szkół i instytucji zainteresowanych zorganizowaniem Święta Drzewa w tym roku. Praktycznie codziennie cały zespół Klubu Gaja przygotowuje to wydarzenie. Bez pasji i zaangażowania wielu osób i instytucji niewiele udałoby się zrobić.

Wszystkim bardzo serdecznie dziękuję. 10 października będzie naszym wspólnym świętem. Będzie Świętem Drzewa.

Wojciech Owczarz

Wolontariusze Klubu Gaja w Szwecji

W ostatnim tygodniu lipca pięcioro wolontariuszy Klubu Gaja pojechało do Szwecji na zaproszenie młodzieżowej organizacji ekologicznej Faltbiologerna (której członkowie gościli w Bajce Klubu Gaja w czerwcu). Uczestniczyliśmy w obozie letnim dla działaczy tej organizacji, zagraniczni goście przybyli także z Litwy, Bułgarii, Niemiec i Danii. Codziennie odbywało się wiele interesujących zajęć – wykłady o lokalnej przyrodzie, problemie broni nuklearnej, o prawach człowieka. Uczestniczyliśmy w warsztatach z rękodzieła, w obserwacjach życia dzikich ptaków, a przede wszystkim w licznych dyskusjach o Bałtyku – jego znaczeniu w równowadze ekologicznej krajów nad nim położonych oraz związanych z tym problemach, szukaliśmy wspólnie nowych metod działania i współpracy. My ze swojej strony opowiadaliśmy wiele o prowadzonych przez Klub Gaja kampaniach i programach, problemach związanych z ochroną przyrody i praw zwierząt, z którymi borykamy się na codzień. Naszym gospodarzom bardzo spodobała się zwłaszcza idea programu „Święto Drzewa” i związanego z nim „Drzewa Życzeń” – wielu z uczestników obozu zadeklarowało chęć zorganizowania takiego wydarzenia w swojej społeczności, w czym obiecaliśmy pomóc. W Szwecji spędziliśmy wspaniały, niezapomniany tydzień, który pewnie długo jeszcze będziemy wspominać…
Patrycja Romaniuk

JAK URATOWAĆ RZEKĘ

Jak już informowaliśmy w poprzednim numerze „Współodczuwania” Klub Gaja otrzymał grant od Fundacji im. Stefana Batorego w ramach konkursu „Organizacje strażnicze: społeczna odpowiedzialność w życiu publicznym” na realizację projektu „Jak uratować rzekę”. Pragniemy przedstawić poniżej najnowsze informacje o podjętych w ramach tego projektu działaniach.

Rezerwat przyrody     „Wisła – Czarna Wisełka”

Przypomnijmy Klub Gaja zgłosił 7 maja do Prokuratury Rejonowej w Cieszynie zawiadomienie o przestępstwie, którego dopuściło się zdaniem naszego stowarzyszenia RZGW Gliwice. Do Prokuratury Rejonowej w Cieszynie zawiadomienie o łamaniu prawa przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach złożyli także Wojewódzki Konserwator Przyrody w Katowicach oraz Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
29 czerwca Telewizja Katowice nagrała program na terenie rezerwatu przyrody „Wisła – Czarna Wisełka” z udziałem przedstawiciela Klubu Gaja oraz CEE Bank-watch Network. Program emitowany był 2 lipca na antenie TVP 3.
Chcąc wesprzeć nasze działania napisz list na następujące adresy: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach; ul. Sienkiewicza 2; 44-100 Gliwice, Wojewoda Śląski; ul. Jagiellońska 25; 40-032 Katowice. Kopie listu prześlij na adres Klubu Gaja.

Rzeka Knajka

28 czerwca przeprowadzono wizję lokalną na rzece Knajce, podczas której ustalono, iż wyciętych zostanie 30 drzew mniej niż wstępnie zakwalifikowano. Wycinkę ograniczy się do niezbędnych, czyli drzew rosnących w skarpie koryta. Pozostawione zostaną drzewa nie powodujące drastycznej przeszkody w swobodnym spływie wód. Wycinkę drzew rozpocznie się po 10 lipca (po okresie lęgowym ptaków). Po zakończeniu prac zostanie przeprowadzona wizja w celu odbioru robót na rzece Knajce.

Rzeka Biała

Przypomnijmy, iż w związku z ignorowaniem strony społecznej oraz brakiem jakiejkolwiek reakcji ze strony RZGW Gliwice na nasze apele, po blisko dwa miesięcznych staraniach osiągnięcia kompromisu, Klub Gaja 27 maja skierował do Prokuratury Rejonowej w Bielsku-Białej zawiadomienie o przestępstwie. Ostatecznie udało nam się doprowadzić do wizji lokalnej w dniu 5 czerwca, która zakończyła się sukcesem przyrodników. Postulaty i wnioski zgłoszone m.in. przez Klub Gaja zostały w całości zaakceptowane przez RZGW Gliwice. Oto obszerny fragment ustaleń z tej wizji:
„1. Przy projektowaniu i odbudowie uszkodzonych stopni betonowych, dla ułatwienia pokonywania przeszkód przez ryby wędrowne, zaleca się wykonywanie krawędzi przelewu na stopniach w kształcie półokrągłym.
2. Przy projektowaniu nowych stopni, kiedy nie będzie uwzględniona budowa przepławki dla ryb, max wysokość stopnia nie wyżej jak 0,50 m.
3. RZGW Gliwice wystąpi do Klubu Gaja oraz Polskiego Związku Wędkarskiego Zarząd Okręgu Bielsko-Biała o określenie wytycznych przy projektowaniu i realizacji prac regulacyjno-remontowych dla poprawy bytowania i wędrówki ryb oraz uwzględnienia ochrony siedlisk płazów i innych gatunków fauny.
4. Przed przystąpieniem do pozostałej wycinki drzew i krzewów przez wykonawcę robót zgodnie z posiadanym zezwoleniem wydanym przez Urząd Miasta (...) RZGW Gliwice – Inspektorat Pszczyna powiadomi Klubu Gaja (...) dla wspólnego ustalenia zabezpieczenia środowiska na odcinku prowadzonych robót.
5. Na odcinku pomiędzy progami siatkowo-kamiennymi H-0,50 m w km 20+092 – 20+152 przy ul. ks. Jana Kusia zaleca się wykonać:
a) wtopić w dno koryta 8 sztuk większych rozmiarów głazów kamiennych dla poprawy warunków bytowania ryb,
b) Na odcinku wykonywanej opaski siatkowo-kamiennej na obu brzegach koryta wykonać pochylnie z kamienia wtopionego w beton o szerokości do 1,0 metra dla ułatwienia wędrówki płazów.
6. Wstrzymać realizację projektowanych walców siatkowo-kamiennych na odcinku od progu Nr 18 H-0,50 m w km 20+025 do jazu betonowego w km 19+455 do czasu odkrycia istniejącej zabudowy podłużnej (opasek betonowych).
7. Ze względu na ujawnione w czasie wizji występowanie siedlisk płazów i ryb na brzegu prawym pomiędzy progami w km 19+525 – 19+670 przerwać wykonywanie robót na tym odcinku do 15 września br.
8. (…)
9. Do 15 lipca br. Inspektorat Pszczyna przygotuje program budowy dalszych przepławek dla ryb na rzece Białej.
Programem należy objąć wszystkie stopnie i progi wodne o wysokości spadu większym niż 1,0 m wraz z szacunkiem kosztów budowy przepławek.
10. Na ujściu potoku Straconka i Olszówka należy ograniczyć zakres planowanych robót ziemnych i ubezpieczeniowych jedynie do wykonania:
– narzutu kamiennego poniżej ujścia potoku Straconka
– remontu murków bocznych na brzegu prawym
– ubezpieczenia brukiem prawego brzegu pomiędzy ujściem potoku Straconka i Olszówka
– uzupełnienie ubytków w korpusie stopnia w km 18+115 (powyżej ujścia potoku Olszówka) z wyokrągleniem przelewu stopnia w miejscach istniejących ubytków...”

Rzeka Soła

18 czerwca Klub Gaja wraz z przedstawicielami Urzędu Gminy w Milówce oraz RZGW oddział Żywiec przeprowadził wizję lokalną w sprawie wydania pozwolenia na wycinkę 16 drzew gatunku wierzba na brzegu rzeki Soła w Milówce. Ustalono, iż wycinka drzew nastąpi we wrześniu po okresie lęgowym ptaków. Ponadto inwestor zobowiązał się do usunięcia tylko tych drzew, które zagrażają umocnieniom brzegu oraz że drzew tych nie będzie karczował.

Rzeka Soła

Na podstawie dokumentacji dostarczonej do Klubu Gaja przez Społeczną Straż Rybacką przy kole PZW Bielsko-Biała „Północ” w sprawie dewastacji rzeki Soły w Kobiernicach w rejonie stawów rybnych PZW Okręg Bielsko-Biała, Klub Gaja złożył w lipcu do Prokuratury Rejonowej
w Bielsku-Białej zawiadomienie o przestępstwie na rzece Sole.

Spotkanie z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym

2 lipca w Warszawie organizacje ekologiczne, w tym Klub Gaja, spotkały się z przedstawicielami Europejskiego Banku Inwestycyjnego w sprawie pożyczki, którą rząd polski zaciągnął w Banku na prowadzenie działań związanych z regulacją rzek. Organizacje przedstawiły m.in. przykłady złego wykorzystywania pożyczki oraz nieuzasadnionych prac regulacyjnych na rzekach jak również ich szkodliwego wpływu na przyrodę. Więcej informacji znajdziecie na naszych stronach: /teraz_wisla/rzekom_na_ratunek/

Paweł Grzybowski